Βιογραφία

• Παιδική ηλικία και εκπαίδευση
• Fernanda Wittgens: ο μικρός κορυδαλλός
• Η έλευση του φασισμού και οι φυλετικοί νόμοι
• Fernanda Wittgens στην ιστορία
• Τα τελευταία χρόνια της ζωής

Fernanda Wittgens γεννήθηκε στο Μιλάνο, στις 3 Απριλίου 1903. Ήταν Ιταλίδα κριτικός τέχνης, ιστορικός τέχνης, μουσειολόγος και λέκτορας- ήταν η πρώτη γυναίκα διευθύντρια της Πινακοθήκης Brera και η πρώτη γυναίκα στην Ιταλία που ανέλαβε τη διεύθυνση μεγάλου μουσείου ή γκαλερί. Από το 2014 είναι Δίκαιοι μεταξύ των εθνών .

Παιδική ηλικία και εκπαίδευση

Γεννήθηκε από τη Margherita Righini και τον Adolfo Wittgens, καθηγητή λογοτεχνίας στο Regio Liceo Ginnasio Giuseppe Parini μεταφραστής ελβετικής καταγωγής- τις Κυριακές πηγαίνει τα επτά παιδιά του σε μουσεία, εμφυσώντας τους την αγάπη για την τέχνη.

Ο πατέρας του απεβίωσε τον Ιούλιο του 1910.

Τον Οκτώβριο του 1925, η Fernanda Wittgens αποφοίτησε στο Επιστολές στην Επιστημονική-Λογοτεχνική Ακαδημία του Μιλάνου, υπό την καθοδήγηση του Paolo D'Ancona- η διατριβή, σχετικά με την ιστορία της τέχνης, αξιολογήθηκε με άριστα. Μαζί με τον D'Ancona, την Irene Cattaneo και τη Maria Luisa Gengaro, η Fernanda Wittgens έγραψε κάποια σχολικά βιβλία ιστορίας της τέχνης .

Fernanda Wittgens: ο μικρός κορυδαλλός

Αφού εργάστηκε ως καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης στο Liceo Parini και στο Regio Liceo Ginnasio Alessandro Manzoni, το 1928 ο Mario Salmi, επιθεωρητής της Πινακοθήκης Brera, τη σύστησε στον Ettore Modigliani, διευθυντή της Πινακοθήκης και επόπτη των Πινακοθηκών της Λομβαρδίας.

Στη συνέχεια προσλήφθηκε στο Brera το 1928 ως " τυχαίος εργαζόμενος "Πολύ καλά προετοιμασμένη, δραστήρια και ακούραστη, εκτελούσε τεχνικά και διοικητικά καθήκοντα ως επιθεωρήτρια σχεδόν από την αρχή, έγινε βοηθός του Μοντιλιάνι το 1931 και το 1933, αυτή τη φορά επίσημα, επιθεωρήτρια. Ο Μοντιλιάνι της έδωσε το παρατσούκλι " ο μικρός κορυδαλλός ".

Η έλευση του φασισμού και οι φυλετικοί νόμοι

Το 1935, ο Μοντιλιάνι απολύθηκε από τη διοίκηση του Braidense λόγω αντιφασισμού- αργότερα, ως Εβραίος, αντιμετώπισε την ανάκληση όλων των διορισμών, τον εγκλεισμό και τις διώξεις όταν τέθηκαν σε ισχύ οι ρατσιστικοί νόμοι του 1938. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Fernanda συνέχισε το έργο της, ενημερώνοντας συνεχώς τον Μοντιλιάνι.

Το 1940, η Ulrico Hoepli Editore Milano δημοσίευσε Ο Μέντορας, έργο του διωκόμενου Μοντιλιάνι υπογράφεται, ως διακοσμητικό στοιχείο, από την Fernanda Wittgens, η οποία στο μεταξύ είχε ξεκινήσει μια "σόλο" δοκιμιακή δραστηριότητα.

Στις 16 Αυγούστου 1940, η Fernanda Wittgens κέρδισε τον διαγωνισμό και έγινε διευθύντρια του Πινακοθήκη Brera ; είναι το πρώτη γυναίκα στην Ιταλία να είναι σκηνοθέτης ενός μεγάλου μουσείου ή γκαλερί.

Fernanda Wittgens στην ιστορία

Έμεινε στην ιστορία για το έργο της να σώσει όλα τα έργα της Brera, το Μουσείο Poldi Pezzoli και την Quadreria dell'Ospedale Maggiore από τους βομβαρδισμούς και τις επιδρομές των Ναζί- αν και με ελάχιστο προσωπικό, με συχνά πρόχειρα μέσα και τους συχνούς βομβαρδισμούς του Μιλάνου, ο στόχος επιτεύχθηκε.

Επιπλέον, από το ξέσπασμα του πολέμου, βασιζόμενος στο προσωπικό του κύρος και τις φιλίες του, εργάστηκε για να βοηθήσει μέλη της οικογένειας, φίλους, Εβραίους (συμπεριλαμβανομένου του καθηγητή του στο πανεπιστήμιο Paolo D'Ancona) και διωκόμενους κάθε είδους να εκπατριστούν.

Μαζί της σε αυτή την προσπάθεια είναι ο ξάδελφος και σύγχρονος της Gianni Mattioli, μετέπειτα μεγάλος συλλέκτης έργων τέχνης.

Δείτε επίσης: Βιογραφία του Eli Wallach

Τα ξημερώματα της 14ης Ιουλίου 1944, συνελήφθη λόγω της καταγγελίας ενός νεαρού συνεργάτη των Γερμανών Εβραίων, για τον οποίο είχε οργανώσει τον εκπατρισμό.

Κρίθηκε εχθρός του φασισμού καταδικάστηκε σε τέσσερα χρόνια φυλάκισης.

Αρχικά, φυλακίστηκε στο Κόμο και αργότερα στις φυλακές San Vittore του Μιλάνου, όπου συγκρατούμενή της ήταν η καλλιτέχνις Carla Badiali. Οι επιστολές της προς τη μητέρα και τα εγγόνια της, καθώς και τα ιδιωτικά της γραπτά, αποκαλύπτουν την ισχυρή και περήφανη προσωπικότητά της- άλλωστε, η φυλακή, για εκείνη που αισθάνεται ότι έχει δίκιο, είναι "ένα στάδιο βελτίωσης", "ένα είδος... απολυτηρίου".

Μετά από επτά μήνες κράτησης, η οικογένειά της, ανησυχώντας για την ασφάλειά της, κατάφερε να παρουσιάσει ένα πλαστό πιστοποιητικό κατανάλωσης και να την αφήσει ελεύθερη, τον Φεβρουάριο του 1945- η ποινή της έληξε με την απελευθέρωση: αφέθηκε ελεύθερη στις 24 Απριλίου.

Μόλις ελευθερώθηκε και πάλι, διορίστηκε ως υποδιευθύντρια και επίτροπος της Ακαδημίας Καλών Τεχνών της Μπρέρα. Η Pinacoteca, που άδειασε προσεκτικά από την ίδια, είχε καταστραφεί σε 26 από τις 34 αίθουσες από τον βομβαρδισμό. Επικέντρωσε τις προσπάθειές της στο να πείσει τις αρχές να αναλάβουν το έργο της ολικής ανακατασκευής.

Δείτε επίσης: Βιογραφία της Magda Gomes

Στις 12 Φεβρουαρίου 1946, ο Ettore Modigliani επανήλθε επίσης στη θέση του επόπτη και η ίδια τον συνόδευσε. Ο στόχος εξακολουθούσε να είναι η ανοικοδόμηση της Pinacoteca. Οι εργασίες για το έργο άρχισαν από τον αρχιτέκτονα Piero Portaluppi. Με αυτή την ευκαιρία, ο Modigliani θεωρητικοποίησε μια "μεγάλη Brera", διευρυμένη τόσο στο χώρο όσο και στην ενεργό συμμετοχή των ανθρώπων, μια θεωρία που μεταφέρθηκε αργότερα από την Fernanda και,Στις 22 Ιουνίου 1947, μετά το θάνατο του Μοντιλιάνι, της ανατέθηκε και η εποπτεία.

Το 1948 αποτέλεσε το αντικείμενο ενός "χάλκινου κεφαλιού" από τον γλύπτη Marino Marini.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής

Η ανοικοδόμηση της Μπρέρα ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 1950. Στις 9 του μηνός, κατά τη διάρκεια των εγκαινίων ενώπιον των ανώτατων κρατικών αρχών, εκφώνησε μια σύντομη και εμπεριστατωμένη ομιλία για το θαύμα που επιτεύχθηκε μέσα σε τέσσερα χρόνια από το εργοτάξιο του Μπράιντενσε. Την ίδια χρονιά, μαζί με τον Portaluppi, σχεδίασε ένα γενικό σχέδιο για τη "μεγάλη Μπρέρα", το οποίο προέβλεπε μια σύνδεση μεταξύ της Πινακοθήκης, της Accademia diΚαλών Τεχνών, τη Βιβλιοθήκη, το Αστρονομικό Αστεροσκοπείο και το Istituto Lombardo di Scienze e Lettere.

Την ίδια χρονιά, χωρίς να εγκαταλείψει την Μπρέρα, διορίστηκε επιθεωρήτρια των Πινακοθηκών της Λομβαρδίας- σε αυτόν τον ρόλο ήταν υπεύθυνη για την ανακατασκευή του Θεατρικού Μουσείου της Σκάλας και του Poldi Pezzoli, καθώς και για την αποκατάσταση του Ο Μυστικός Δείπνος του Leonardo .

Το 1951 ξεκίνησε ένα επαναστατική δραστηριότητα στο πλαίσιο της Brera η Πινακοθήκη ζωντανεύει με μια σειρά νέων και καινοτόμων εκθεσιακών και διδακτικών εκδηλώσεων: οι ξεναγήσεις οργανώνονται από εξειδικευμένο προσωπικό - συχνά από την ίδια - για διάφορες κατηγορίες ατόμων, όπως παιδιά, άτομα με ειδικές ανάγκες και συνταξιούχους, οι οποίοι συχνά προτρέπονται να συμμετάσχουν ενεργά.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου έκανε ό,τι μπορούσε για να πείσει την πόλη του Μιλάνου να αγοράσει το Rondanini Pietà από Michelangelo Buonarroti Βγήκε στην αγορά και διεκδικήθηκε από τη Ρώμη, τη Φλωρεντία και τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Πολύ μαχητικό, το πέτυχε: την 1η Νοεμβρίου 1952, το γλυπτό έγινε μιλανέζικο για 130 εκατομμύρια λίρες, χάρη στη διάθεση των απαραίτητων κονδυλίων από το Δημοτικό Συμβούλιο.

Το 1955, ιδρύθηκε επίσημα ένα τμήμα διδασκαλίας στην Brera. Την ίδια χρονιά, στις 17 Απριλίου, κατά τη διάρκεια της "ημέρας ευγνωμοσύνης" που γιορτάστηκε στο Μιλάνο, η Wittgens τιμήθηκε με χρυσό μετάλλιο από την Ένωση Ισραηλιτικών Κοινοτήτων για το έργο της υπέρ των διωκόμενων Εβραίων.

Το 1956, αρνήθηκε, με επιστολή του, την πρόταση του Ferruccio Parri να κατέβει στις τοπικές εκλογές με τη λίστα του Κοσμικού Μετώπου. Ένα σημαντικό βήμα:

Τώρα δεν αισθάνομαι, ως καλλιτέχνης, να μπω στην κομματική πλατφόρμα, επειδή η ελευθερία μου είναι απόλυτη προϋπόθεση για την ίδια τη ζωή της ύπαρξής μου.

Πέθανε στη γενέτειρά του, το Μιλάνο, στις 12 Ιουλίου 1957 σε ηλικία 54 ετών.

Ο νεκρικός θάλαμος στήνεται μπροστά από την είσοδο της Pinacoteca, στην κορυφή της μεγάλης σκάλας, και την παρακολουθούν χιλιάδες άνθρωποι. Η κηδεία γίνεται στην κοντινή εκκλησία του Αγίου Μάρκου- θάβεται στο μνημειακό νεκροταφείο του Μιλάνου. Αρκετά χρόνια αργότερα, μεταφέρεται ανάμεσα στους επιφανείς στο αστικό μαυσωλείο Palanti, στην πτέρυγα V του ίδιου νεκροταφείου.