Βιογραφία - Αίσθηση της κοινότητας

Ένας εξαιρετικός και πολύπλευρος επιχειρηματίας, ήταν επίσης άνθρωπος του πολιτισμού, πολιτικός, διανοούμενος, εκδότης και πολεοδόμος. Ο Adriano Olivetti γεννήθηκε στην Ivrea στις 11 Απριλίου 1901. Κληρονόμησε την κλίση του για τον κόσμο της βιομηχανίας από τον πατέρα του Camillo, έναν εκλεκτό μηχανικό, ο οποίος το 1908 ίδρυσε "το πρώτο ιταλικό εργοστάσιο γραφομηχανών" στην Ivrea.

Αφού αποφοίτησε από το Πολυτεχνείο του Τορίνο στη βιομηχανική χημεία, το 1924 ξεκίνησε τη μαθητεία του στην εταιρεία του πατέρα του ως εργάτης. Στο πλαίσιο αυτό, πολλά χρόνια αργότερα, και όταν η εταιρεία ήταν ένας διεθνής κολοσσός, θα έλεγε στον νεαρό Furio Colombo: "[...] Θέλω να καταλάβεις τη μαυρίλα μιας Δευτέρας στη ζωή ενός εργάτη. Διαφορετικά δεν μπορείς να γίνεις διευθυντής, δεν μπορείς να γίνεις διευθυντής, δεν μπορείς να γίνεις διευθυντής, δεν μπορείς να γίνεις διευθυντής.μπορεί να οδηγήσει αν δεν γνωρίζει τι κάνουν οι άλλοι".

Την επόμενη χρονιά, ο Olivetti πραγματοποίησε ένα ταξίδι στις Ηνωμένες Πολιτείες, ένα ταξίδι που του έδωσε την ευκαιρία να επισκεφθεί δεκάδες από τα πιο προηγμένα εργοστάσια, τόσο από άποψη σχεδιασμού όσο και από άποψη σχέσεων με τους εργαζόμενους. Για τη φαντασία και τη δεκτική ευαισθησία του, αυτό αποτέλεσε ισχυρό ερέθισμα. Επιστρέφοντας στην Ιταλία, μάλιστα, ξεκίνησε να αναβαθμίσει και να εκσυγχρονίσει την Olivetti, με έναΜεταξύ των καινοτομιών που εισάγονται είναι εξαιρετικά πρωτότυπες και πρωτοποριακές ιδέες, που χαρακτηρίζονται από μια προσεκτική και ευαίσθητη διαχείριση των εργαζομένων, οι οποίοι εξετάζονται πάντα από μια εξαιρετικά ανθρώπινη άποψη πριν θεωρηθούν ως παραγωγικοί πόροι. Μια αποκεντρωμένη οργάνωση του προσωπικού, μια διαφορετική διάρθρωση των λειτουργιών και μια διαφορετική δομή για τηνΟδηγίες, τον εξορθολογισμό των χρόνων και των μεθόδων συναρμολόγησης, την ανάπτυξη του δικτύου πωλήσεων στην Ιταλία και στο εξωτερικό κ.ά. Ορμώμενος από αυτόν τον καινοτόμο ενθουσιασμό, ξεκίνησε επίσης λίγο αργότερα το σχέδιο για την πρώτη φορητή γραφομηχανή, η οποία θα κυκλοφορούσε το 1932 με την ονομασία MP1.

Η νέα οργάνωση αύξησε σημαντικά την παραγωγικότητα του εργοστασίου και τις πωλήσεις των προϊόντων. Στα τέλη του 1932 διορίστηκε γενικός διευθυντής της εταιρείας, της οποίας έγινε πρόεδρος το 1938, παραλαμβάνοντας τη θέση του πατέρα του Camillo. Πραγματοποίησε προβληματισμούς και πειράματα στον τομέα των μεθόδων εργασίας και δημοσίευσε, στο περιοδικό που ίδρυσε, "Tecnica e Organizzazione", διάφορεςδοκίμια για την τεχνολογία, την οικονομία και τη βιομηχανική κοινωνιολογία. Στην Ivrea, ξεκίνησε το σχεδιασμό και την κατασκευή νέων βιομηχανικών κτιρίων, γραφείων, κατοικιών για τους εργαζόμενους, κυλικείων, παιδικών σταθμών, δίνοντας αφορμή για ένα αρθρωμένο σύστημα κοινωνικών υπηρεσιών. Ειδικότερα, το 1937 ξεκίνησε την κατασκευή μιας συνοικίας κατοικιών για τους εργαζόμενους, σχεδιασμένη από τους αρχιτέκτονες Figini και Pollini (ο μελλοντικός πατέρας τουΣτον καθαρά βιομηχανικό τομέα, ωστόσο, μείωσε τις ώρες εργασίας από 48 σε 45 ώρες την εβδομάδα, για τον ίδιο μισθό, πριν από τις εθνικές συμβάσεις εργασίας.

Το 1956 έγινε επίτιμο μέλος του Αμερικανικού Ινστιτούτου Σχεδιαστών και αντιπρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Οικιστικής και Πολεοδομικής Σχεδίασης- το 1959 διορίστηκε πρόεδρος του Ινστιτούτου UNRRA-Casas, το οποίο ιδρύθηκε στην Ιταλία για τη μεταπολεμική ανοικοδόμηση. Μεταξύ των πολλών βραβείων που έλαβε ήταν το Compasso d'Oro για τα προσόντα του στον τομέα της αισθητικής το 1955βιομηχανικό και, το 1956, το Μεγάλο Βραβείο Αρχιτεκτονικής για "τις αρχιτεκτονικές αρετές, την πρωτοτυπία του βιομηχανικού σχεδιασμού, τους κοινωνικούς και ανθρώπινους στόχους, που υπάρχουν σε κάθε επίτευγμα της Olivetti".

Μεταξύ του τέλους της δεκαετίας του 1940 και του τέλους της δεκαετίας του 1950, η Olivetti έφερε στην αγορά μια σειρά από προϊόντα που έμελλε να γίνουν πραγματικά αντικείμενα λατρείας για την ομορφιά του σχεδιασμού τους, αλλά και για την τεχνολογική τους ποιότητα και τη λειτουργική τους αρτιότητα: αυτά ήταν η γραφομηχανή Lexikon 80 (1948), η φορητή γραφομηχανή Lettera 22 (1950) και η αριθμομηχανή Divisumma 24 (1956). Η Lettera 22 το 1959θα ανακηρυχθούν από διεθνή κριτική επιτροπή σχεδιαστών ως τα εκατό καλύτερα προϊόντα των τελευταίων εκατό ετών.

Στο τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, οι δραστηριότητες του Adriano Olivetti ως εκδότη, συγγραφέα και ανθρώπου του πολιτισμού εντάθηκαν. Ήδη νωρίτερα, μαζί με μια ομάδα νέων διανοουμένων, είχε ιδρύσει έναν νέο εκδοτικό οίκο, τον NEI (Nuove Edizioni Ivrea), ο οποίος μάλιστα μετατράπηκε σε Edizioni di Comunità το 1946. Με ένα εντατικό εκδοτικό πρόγραμμα, εκδόθηκαν σημαντικά έργα σε διάφορεςτομείς του πολιτισμού, από την πολιτική σκέψη έως την κοινωνιολογία, από τη φιλοσοφία έως την οργάνωση της εργασίας, παρουσιάζοντας συγγραφείς της πρωτοπορίας ή συγγραφείς με μεγάλο κύρος στο εξωτερικό, αλλά άγνωστους ακόμη στην Ιταλία.

Εν τω μεταξύ, ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος μαίνεται στην Ευρώπη και ο επιχειρηματίας καταφεύγει προσωρινά στην Ελβετία. Εδώ ολοκληρώνει τη συγγραφή του βιβλίου "Η πολιτική τάξη των κοινοτήτων", στο οποίο εκφράζει τις ιδέες πίσω από ένα αόριστο Κοινοτικό Κίνημα, που ιδρύεται αργότερα το 1947. Το περιοδικό "Comunità", από την άλλη πλευρά, αρχίζει να εκδίδεται το 1946 και γίνεται το πολιτιστικό σημείο αναφοράςΣτα τέλη του 1959, η Edizioni di Comunità δημοσίευσε μια συλλογή δοκιμίων του Adriano Olivetti με τίτλο "Η πόλη του ανθρώπου".

Προκειμένου να μεταφράσει τις κοινοτικές ιδέες σε συγκεκριμένες υλοποιήσεις, το 1955 ίδρυσε το IRUR - Istituto per il Rinnovamento Urbano e Rurale del Canavese (Ινστιτούτο για την αστική και αγροτική ανανέωση της περιοχής Canavese) - με στόχο την καταπολέμηση της ανεργίας στην περιοχή Canavese μέσω της προώθησης νέων βιομηχανικών και γεωργικών δραστηριοτήτων. Την επόμενη χρονιά, το Movimento Comunità έθεσε υποψηφιότητα στις τοπικές εκλογές και ο Adriano Olivetti εξελέγη δήμαρχος της Ivrea.επιτυχία οδήγησε επίσης την Comunità να θέσει υποψηφιότητα στις βουλευτικές εκλογές του 1958, αλλά μόνο ο Adriano Olivetti εξελέγη.

Στις 27 Φεβρουαρίου 1960, εν μέσω μιας ακόμα ηφαιστειακής και έντονης ζωής, πέθανε ξαφνικά κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού με τρένο από το Μιλάνο στη Λωζάνη, αφήνοντας πίσω του μια εταιρεία που ήταν παρούσα σε όλες τις μεγάλες διεθνείς αγορές, με περίπου 36.000 υπαλλήλους, εκ των οποίων περισσότεροι από τους μισούς ήταν στο εξωτερικό.