Biografie - gemeenschapszin

Hij was een buitengewone en veelzijdige ondernemer, maar ook een man van cultuur, een politicus, een intellectueel, een uitgever en een stedenbouwkundige. Adriano Olivetti werd op 11 april 1901 in Ivrea geboren. Zijn roeping voor de industriële wereld erfde hij van zijn vader Camillo, een eclectisch ingenieur, die in 1908 in Ivrea 'de eerste Italiaanse typemachinefabriek' oprichtte.

Nadat hij was afgestudeerd in industriële chemie aan de Polytechnische Hogeschool van Turijn, begon hij in 1924 zijn leertijd als arbeider in het bedrijf van zijn vader. In dit verband zou hij vele jaren later, toen het bedrijf een internationale kolos was, tegen de jonge Furio Colombo zeggen: "[...] Ik wil dat je de zwartheid van een maandag in het leven van een arbeider begrijpt. Anders kun je geen manager zijn, kun je geen manager zijn, kun je geen manager zijn.kan leiden als je niet weet wat anderen doen'.

Het jaar daarop maakte Olivetti een reis naar de Verenigde Staten, een reis die hem de gelegenheid bood om tientallen van de meest geavanceerde fabrieken te bezoeken, zowel op het gebied van ontwerp als op het gebied van de arbeidsverhoudingen. Voor zijn fantasierijke en ontvankelijke gevoeligheid was dit een krachtige stimulans. Terug in Italië begon hij Olivetti te moderniseren en te vernieuwen, met eenOnder de geïntroduceerde vernieuwingen bevinden zich zeer originele en avant-gardistische ideeën, die worden gekenmerkt door een zorgvuldig en gevoelig beheer van werknemers, die altijd vanuit een bijzonder menselijk oogpunt worden bekeken voordat ze als productieve middelen worden beschouwd. Een gedecentraliseerde organisatie van het personeel, een andere structurering van functies en een andere structuur voor deGedreven door dit innovatieve enthousiasme lanceerde hij kort daarna ook het project voor de eerste draagbare typemachine, die in 1932 op de markt zou komen onder de naam MP1.

De nieuwe organisatie zorgde voor een aanzienlijke stijging van de productiviteit en de verkoop van de producten. Eind 1932 werd hij benoemd tot algemeen directeur van het bedrijf, waarvan hij in 1938 president werd, als opvolger van zijn vader Camillo. Hij voerde overpeinzingen en experimenten uit op het gebied van werkmethoden en publiceerde in het door hem opgerichte tijdschrift 'Tecnica e Organizzazione' diverseVerhandelingen over technologie, economie en industriële sociologie. In Ivrea begon hij met het ontwerp en de bouw van nieuwe industriële gebouwen, kantoren, arbeiderswoningen, kantines, kleuterscholen, waardoor een gearticuleerd systeem van sociale voorzieningen ontstond. In het bijzonder begon hij in 1937 met de bouw van een woonwijk voor werknemers, ontworpen door de architecten Figini en Pollini (de toekomstige vader van deOp strikt industrieel gebied verminderde hij echter de arbeidstijd van 48 naar 45 uur per week voor hetzelfde salaris, vooruitlopend op nationale arbeidscontracten.

In 1956 werd hij erelid van het American Institute of Planners en vicevoorzitter van de International Federation for Housing and Town Planning; in 1959 werd hij benoemd tot voorzitter van het UNRRA-Casas Institute, dat in Italië was opgericht voor de naoorlogse wederopbouw. Onder de vele onderscheidingen die hij ontving waren de Compasso d'Oro voor verdiensten op het gebied van esthetiek in 1955industrieel en, in 1956, de Grote Prijs voor Architectuur voor 'de architectonische verdiensten, de originaliteit van het industrieel ontwerp, de sociale en menselijke doelen, aanwezig in elke Olivetti prestatie'.

Tussen eind jaren 1940 en eind jaren 1950 bracht Olivetti een aantal producten op de markt die voorbestemd waren om ware cultobjecten te worden vanwege de schoonheid van hun ontwerp, maar ook vanwege hun technologische kwaliteit en functionele uitmuntendheid: dit waren onder andere de Lexikon 80 typemachine (1948), de Lettera 22 draagbare typemachine (1950) en de Divisumma 24 rekenmachine (1956). De Lettera 22 in 1959worden door een internationale jury van ontwerpers uitgeroepen tot de honderd beste producten van de afgelopen honderd jaar.

Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog werden de activiteiten van Adriano Olivetti als uitgever, schrijver en cultuurman geïntensiveerd. Al eerder had hij samen met een groep jonge intellectuelen een nieuwe uitgeverij opgericht, NEI (Nuove Edizioni Ivrea), die in 1946 werd omgevormd tot Edizioni di Comunità. Met een intensief uitgeefprogramma werden belangrijke werken gepubliceerd in diversegebieden van cultuur, van politiek denken tot sociologie, van filosofie tot de organisatie van het werk, introduceren avant-garde auteurs of auteurs met veel aanzien in het buitenland, maar nog onbekend in Italië.

Ondertussen woedt de Tweede Wereldoorlog in Europa en de ondernemer zoekt tijdelijk zijn toevlucht in Zwitserland. Hier voltooit hij het schrijven van het boek 'De politieke orde van gemeenschappen', waarin hij de ideeën verwoordt achter een vage Gemeenschapsbeweging, die later in 1947 wordt opgericht. Het tijdschrift 'Comunità' begint daarentegen te verschijnen in 1946 en wordt het culturele referentiepuntEind 1959 publiceerde Edizioni di Comunità een verzameling essays van Adriano Olivetti onder de titel 'City of Man'.

Om de ideeën van de gemeenschap om te zetten in concrete realisaties richtte hij in 1955 IRUR op - Istituto per il Rinnovamento Urbano e Rurale del Canavese (Instituut voor Stedelijke en Plattelandsvernieuwing in het Canavese gebied) - met als doel de werkloosheid in het Canavese gebied te bestrijden door nieuwe industriële en agrarische activiteiten te bevorderen. Het jaar daarop deed de Movimento Comunità mee aan de gemeenteraadsverkiezingen en werd Adriano Olivetti gekozen tot burgemeester van Ivrea.Succes leidde ook de deelname van Comunità aan de parlementsverkiezingen van 1958, maar alleen Adriano Olivetti werd gekozen.

Op 27 februari 1960, midden in een nog steeds vulkanisch en intens leven, stierf hij plotseling tijdens een treinreis van Milaan naar Lausanne. Hij liet een bedrijf achter dat aanwezig was op alle grote internationale markten, met ongeveer 36.000 werknemers, waarvan meer dan de helft in het buitenland.