Biografie - Russische geest

De Russische staatsman Boris Jeltsin (Borís Nikoláevič Él'cin) werd op 1 februari 1931 geboren in een bescheiden dorpje in de Socialistische Sovjetrepublieken, met de onregelmatige en onvriendelijke naam Bukta.

Zijn intellectuele talenten en briljante vaardigheid in wetenschappelijke vakken stelden hem in staat om zich in te schrijven aan de Polytechnische Hogeschool van de Oeral; de studies die hij volgde zouden hem later in staat stellen om een carrière in de bouwtechniek na te streven, hoewel politieke passie al snel de overhand in hem nam.

In 1961 werd hij lid van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie en dankzij zijn dialectiek en charisma werd hij al snel secretaris van de partij in de regio Sverdlovsk. Het waren de jaren zeventig en terwijl de hele wereld tegenstrijdige maar ook opwindende processen doormaakte, waarvan vele onder de vlag van de communistische ideologie, bevond Rusland zich in een dramatische toestand vanellende en armoede, niet in staat om economisch te herstellen door de verstikkende politiek van haar leiders.

Het publieke imago van Boris Jeltsin lijkt in deze periode enigszins aangetast, maar de man die de belangrijkste tegenstander van de hervormer Gorbatsjov zou worden, wordt door deze laatste in het Centraal Comité geïntroduceerd (om later gezelschap te krijgen van de nieuwe secretaris voor economie Ryzhkov). Jeltsin is echter aan de grond genageld en is slecht geschikt voor die rol, zij het een prestigieuze.

In 1985 werd hij gepromoveerd tot hoofd van de Moskouse afdeling van de partij.

Boris Jeltsin is een geraffineerd redenaar, die geneigd is om zowel in verbale polemieken als in het bedenken van hervormingen de kantjes ervan af te lopen, maar hij is even koppig vastbesloten om de corrupte mechanismen van de Moskouse politiek te bestrijden, een immens bureaucratisch 'organisme' dat praktisch op steekpenningen draait. Wanneer hij erin slaagt om in het Politbureau gekozen te worden, streeft hij hetzelfde doel na metstoutmoedige overtuiging, die beslist tegen de heersende 'trend' ingaat.

Het echt kritieke moment kwam in 1987, toen hij tijdens een plenaire vergadering van het Centraal Comité uithaalde naar de leiders van de Conservatieve Partij en hen ervan beschuldigde tegen de grote economische hervormingen van Gorbatsjov (de zogenaamde Perestrojka) te zijn; als gevolg van deze vurige interventie werd hij gedegradeerd tot de nederige rang van postadministrateur.

Zijn naam kwam echter weer in de schijnwerpers in 1989 toen hij werd verkozen in het nieuwe Congres van Afgevaardigden van de Sovjet-Unie en in juni 1991 zelfs tot president van de Russische Federatie.

De vernieuwingen en hervormingen die Michail Gorbatsjov doorvoerde, stoorden de Sovjetmachthebbers zo erg dat ze tot het uiterste gingen om een staatsgreep tegen hem te beramen. Jeltsin slaagde er echter in om de conservatieven van het ondoordachte gebaar af te brengen, met als direct gevolg dat zijn politieke invloed enorm toenam. De Russische crisis versterkte echterverder vanwege de nu verbrokkelde eenheid die het land bij elkaar hield, wat al snel zou leiden tot een interne breuk, wat zou leiden tot de oprichting van talloze satellietstaten.

Desondanks kent Jeltsins hervormingsactie geen rust, ook al wordt deze, zoals gezegd, voortdurend en openlijk tegengewerkt door conservatieve leden van de Sovjethiërarchie.

Hij schreef vervolgens een referendum uit om de publieke opinie over zijn plannen te testen en stelde bij die gelegenheid een nieuwe grondwet voor Rusland voor.

In de laatste jaren van zijn presidentschap kregen zijn populariteit en consensus een zware klap door de aanhoudende economische crisis waar Rusland zich niet uit lijkt te kunnen redden, en door de beslissingen die hij nam met betrekking tot Tsjetsjenië, die leidden tot oorlog en de harde confrontatie met de onafhankelijken van dat land.

In augustus 1999, toen de tweede oorlog in Tsjetsjenië uitbrak, benoemde Jeltsin Vladimir Poetin tot premier en zijn 'erfgenaam'. Aan het eind van het jaar trad hij af en gaf hij de macht over aan Poetin.

In de loop der jaren konden de ernstige gezondheidsproblemen die Jeltsin altijd hadden geteisterd (waarvan sommige kwaadwillig werden toegeschreven aan alcoholmisbruik) niet worden verzwegen en vormden ze in feite zijn grootste probleem tijdens de regering van 1997. Boris Jeltsin overleed op 76-jarige leeftijd op 23 april 2007 aan hartcomplicaties.