Biografie - Streef naar het hart

De Italiaanse filmregisseur Gianni Amelio werd op 20 januari 1945 geboren in San Pietro Magisano, in de provincie Catanzaro. In 1945 verliet zijn vader kort na zijn geboorte het gezin om naar Argentinië te verhuizen, op zoek naar zijn vader, die nooit meer iets van hem had gehoord. Gianni groeide op bij zijn grootmoeder van moederskant, die voor zijn opvoeding zorgde. Van jongs af aan was Amelio een cinefiel, een groot liefhebber van cinema, hij maakte deel uit vanvan een proletarische wereld, gekenmerkt door de noodzaak om te werken voor de kost, en deze nederigheid van hem zal vaak terugkomen in zijn films.

Hij bezocht eerst het Centro Sperimentale en studeerde daarna af in filosofie aan de Universiteit van Messina. In de jaren zestig werkte hij als cameraman en vervolgens als assistent-regisseur. Hij zette zijn eerste stappen als assistent van Vittorio De Seta in de film "Un uomo a metà" en zette deze activiteit lange tijd voort. Andere films waaraan hij meewerkte zijn die van Gianni Puccini ("Ballata da un miliardo", "Dove sishoot more', 'The Seven Cervi Brothers').

Gianni Amelio begon toen onafhankelijk te werken voor televisie, waaraan hij het grootste deel van zijn carrière zou wijden. Hij debuteerde achter de camera in 1970 met 'La fine del gioco', gemaakt als onderdeel van de experimentele programma's van de RAI: het is de oefening van een jonge auteur die de camera ontdekt, waarbij de hoofdpersoon van de film een kind is dat opgesloten zit in een kostschool.

In 1973 maakte hij 'De stad van de zon', een merkwaardige en uitgebreide uitweiding over Tommaso Campanella, die het jaar daarop de hoofdprijs won op het festival van Thonon. Drie jaar later volgde 'Bertolucci volgens de cinema' (1976), een documentaire over het maken van 'Novecento'.

Daarna kwam de atypische giallo - gefilmd op camera, op ampex - 'Death at Work' (1978), winnaar van de Fipresci-prijs op het Festival van Locarno. Ook in 1978 maakte Amelio 'Special Effects', een originele thriller met in de hoofdrollen een oudere regisseur van horrorfilms en een jonge cinefiel.

In 1979 was het de beurt aan 'Il piccolo Archimede', een suggestieve bewerking van Aldous Huxley's gelijknamige roman, waarmee Laura Betti de prijs voor Beste Actrice won op het San Sebastian Festival.

Toen kwam in 1983 zijn eerste speelfilm voor de bioscoop, die ook de belangrijkste uit de hele carrière van de regisseur zou worden: het was 'Colpire al cuore' (met Laura Morante), een film over terrorisme. De periode, het begin van de jaren tachtig, wordt nog steeds gekenmerkt door de levendige herinnering aan de zogenaamde 'anni di piombo'. Amelio's belangrijkste vaardigheid is niet om een moreel oordeel te vellen over de gebeurtenissen, maarDoor het te verplaatsen naar een intiem conflict, tussen vader en zoon, slaagt hij erin de twee zielen te tonen op een originele manier die helemaal niet retorisch is. De dominante noot in Amelio's werk is juist de relatie tussen volwassene en kind, aangepakt in al zijn facetten, terwijl liefdesverhalen afwezig zijn. De film werd gepresenteerd op het filmfestival van Venetië en kreeg veel lovende kritieken.

In 1989 oogstte hij opnieuw kritisch succes met 'I ragazzi di via Panisperna', dat de avonturen vertelt van de beroemde groep natuurkundigen onder leiding van Fermi en Amaldi in de jaren 30. Een jaar later was 'Open Doors' (1990, over de doodstraf, naar de gelijknamige roman van Leonardo Sciascia) nog succesvoller, wat Gianni Amelio een welverdiende Oscarnominatie opleverde.

Latere films zijn 'Il ladro di bambini' (1992, het verhaal van de reis van een carabiniere die twee kleine broertjes begeleidt die bestemd zijn voor een weeshuis), winnaar van de Special Jury Grand Prix op het filmfestival van Cannes, 'Lamerica' (1994, met Michele Placido, over de Italiaanse luchtspiegeling van het Albanese volk), 'Così ridevano' (1998, over de moeilijke realiteit van emigratie, in het Turijn van de jaren 1950,geanalyseerd aan de hand van de relatie van twee broers), die een Gouden Leeuw won op het filmfestival van Venetië en Amelio een internationale erkenning gaf.

In 2004 keerde Amelio terug als regisseur en scenarioschrijver met 'Le chiavi di casa', losjes gebaseerd op de roman 'Nati due volte' van Giuseppe Pontiggia. De film, met Kim Rossi Stuart en Charlotte Rampling in de hoofdrollen, was een van de sterren van het 61e filmfestival van Venetië, waar Amelio meedingde naar de Gouden Leeuw.