Biografie - Esoterische en melodische zielen

Giovanni Rota Rinaldi, bekend onder zijn artiestennaam Nino Rota, werd op 3 december 1911 in Milaan geboren in een familie van muzikanten. Zijn grootvader Giovanni Rinaldi was een uitstekende pianist en Nino's passie voor muziek was al op jonge leeftijd duidelijk. Dankzij zijn moeder Ernesta begon hij op vierjarige leeftijd piano te spelen en op achtjarige leeftijd te componeren. Zijn eerste jeugdcomposities, eenmuzikaal commentaar bij een sprookje dat hij schreef 'Het verhaal van de dubbele tovenaar', trekt de aandacht van een conservatoriumprofessor die de kleine Nino als toehoorder neemt in een van zijn lessen.

Zijn carrière als componist begon toen hij nog maar elf jaar oud was, terwijl hij op zijn vijftiende zijn eerste eigenlijke toneelstuk componeerde, getiteld 'Principe porcaro'. In de jaren 1924 tot 1926 volgde hij compositielessen aan de Accademia di Santa Cecilia bij maestro Alfredo Casella, een referentiepunt voor hedendaagse muziek. Om het eindexamen te halen, bereidde hij zich voor met professor MicheleCianciulli, die de rest van zijn leven zijn broederlijke vriend bleef en die hem inwijdde in die esoterische praktijken, waarvan sporen terug te vinden zijn in zijn muzikale composities. Dit was ook het begin van zijn passie als verzamelaar: Nino Rota verzamelde duizenden boekdelen met werken met esoterische inhoud, nu geschonken aan de Accademia dei Lincei, getuige de regisseur en schrijver Mario Soldati,Rota communiceert met het hiernamaals. Fellini zelf, met wie Rota vele jaren heeft samengewerkt, noemt hem een magische vriend juist vanwege deze esoterische ziel.

De carrière van Nino Rota nam een wending dankzij de steun van Arturo Toscanini, die hem van 1931 tot 1933 liet studeren in Philadelphia. Dankzij de Amerikaanse lessen kwam hij dichter bij de populaire muziek en leerde hij houden van Gershwin, Cole Porter, Copland en Irving Berlin. Bij zijn terugkeer uit de Verenigde Staten en met de nieuwe muzikale les die hij had geleerd, stemde Rota ermee in om een aanstekelijke melodie te componerenvoor een film getiteld 'People's Train' (1933). De soundtrack was echter geen succes en hij verliet het soundtrackgenre gedurende de jaren 1930.

In de tussentijd studeerde hij af in moderne literatuur om een vrij beroep te hebben, zoals hij altijd zegt, en begon weer gepassioneerd te componeren in 1939 toen hij terecht kwam op het conservatorium van Bari, waarvan hij tien jaar later directeur werd. In de jaren 1940 begon zijn samenwerking met de regisseur Castellani en zijn eerste succes, de soundtrack van 'Zazà'. Zo begon zijn lange carrière als componistcinema, ook succesvol gemaakt door zijn intuïtie om muziek in dienst van beelden te componeren.

In de jaren 1950 werd hij de componist van de belangrijkste toneelmuziek voor het theater van Eduardo De Filippo, waaronder die voor 'Napoli milionaria'. Rota wisselde het componeren van soundtracks af met operamuziek en zijn wijding op dit gebied kwam in 1955 met de opera 'Il cappello di paglia di Firenze' die werd opgevoerd in de Piccola Scala onder leiding van Giorgio Strehler.Dezelfde jaren markeerden ook het begin van zijn vriendschap en 30-jarige artistieke samenwerking met Federico Fellini, voor wie hij muziek componeerde bij films als 'Lo sceicco bianco', 'Otto e mezzo', 'La dolce vita', 'La strada', 'Il bidone', 'Fellini Satyricon', 'Le notti di Cabiria', 'Il Casanova', 'I Clowns', 'Giulietta degli spiriti' en 'Amarcord'.

Rota werkte samen met de grootste regisseurs van die tijd. Hij schreef de muziek voor Mario Soldati's 'Le miserie di Monsù Travet', 'Jolanda la figlia del corsaro nero', 'Fuga in Francia', voor King Vidor de muziek voor 'Guerra e Pace', voor Luchino Visconti de muziek voor 'Il gattopardo' en 'Senso', voor Franco Zeffirelli de muziek voor 'Romeo and Juliet' en 'La bisbetica domata', voor Lina Wertmuller de muziek voorvan de elf afleveringen van 'Il Giornalino di Giamburrasca' waaronder het zeer beroemde 'Pappa col pomodoro', voor Francis Ford Coppola de muziek voor 'The Godfather II' waarmee hij een Oscar won, voor Stanley Kubrick de muziek voor 'Barry Lindon', hoewel de starheid van de regisseur er helaas toe leidde dat de componist het contract beëindigde zonder ook maar één stuk te hebben gecomponeerd.

Ondertussen bleef Rota ook operamuziek, gewijde muziek en orkestwerken schrijven, waaronder: 'La notte di un neurastenico', 'Aladino e la lampada magica', 'Lo scoiattolo in gamba', 'La visita meravigliosa', 'I due timidi', 'Torquemada', 'Ariodante'.

In zijn latere jaren leed hij meer onder de kritiek op zijn muziek, die ook werd uitgelokt door zijn instemming met het componeren van zoveel nationale populaire muziek. Net toen hij een opera-enscenering aan het plannen was van de muziek gecomponeerd voor Eduardo De Filippo's 'Napoli milionaria', stierf Nino Rota in Rome op 10 april 1979, 67 jaar oud.