Biografie - Eeuwige Nar

• Op de radio
• Censuur
• Van tv tot bioscoop
• Dario Fo in de jaren 1970
• Theater en politiek
• De terugkeer naar TV
• De jaren 1980
• De Nobelprijs
• Gevechten
• De afgelopen jaren

Dario Fo werd op 24 maart 1926 geboren in een familie met een antifascistische traditie. Zijn vader is spoorwegbeambte, zijn moeder boerin en ze wonen in een klein dorpje in Lombardije, Leggiuno-Sangiano, in de provincie Varese.

Op zeer jonge leeftijd verhuisde hij naar Milaan waar hij naar de Brera Academie voor Schone Kunsten ging en zich later inschreef voor de faculteit Architectuur aan de Politecnico, die hij verliet voordat hij afstudeerde. Ironisch genoeg ontving hij na zijn vestiging in de loop der tijd talloze eredoctoraten.

In de eerste jaren van zijn leertijd wordt zijn activiteit echter sterk gekenmerkt door improvisatie. Op het toneel bedenkt hij ter plekke verhalen, die hij op kluchtige en satirische wijze voordraagt.

Op de radio

In 1952 begon hij samen te werken met RAI: hij schreef en speelde voor de radio de programma's 'Poer nano', monologen die kort daarna werden opgevoerd in het Odeon Theater in Milaan. Uit zijn samenwerking met twee grootheden van het Italiaanse theater, Franco Parenti en Giustino Durano, kwam 'Il dito nell'occhio' in 1953, een show met sociale en politieke satire.

Censuur

In 1954 was het de beurt aan 'Sani da legare', gewijd aan het dagelijks leven in het Italië van de politieke conflicten. De tekst werd, niet verrassend, hard aangepakt door de censuur en de samenwerking kwam tot een einde. Toen de bureaucraten zich met het script bemoeiden, verlieten de twee uit protest de show.

In 1959 richtte hij samen met zijn vrouw Franca Rame een theatergroep op die zijn naam droeg: zo begon de periode van herhaalde censuur door de toenmalige instellingen. Nog steeds voor televisie schreven ze voor 'Canzonissima', maar in 1963 verlieten ze de RAI en keerden terug naar het theater. Ze vormden de groep Nieuwe scène dat een sterk alternatief maar tegelijkertijd populair theater wil ontwikkelen.

Van tv tot bioscoop

In 1955 werd zijn zoon Jacopo geboren. Ondertussen probeerde hij ook de cinema uit: hij werd medeschrijver en speelde in een film van Carlo Lizzani ('Lo svitato', 1955); in 1957 ensceneerde hij 'Ladri, manichini e donne nude' (Dieven, mannequins en naakte vrouwen) voor Franca Rame en het jaar daarop 'Comica finale'.

Dario Fo in de jaren 1970

Bij het theaterseizoen 1969-1970 hoort " Grappig mysterie "In Fo's originele en ingenieuze bewerking echoën de teksten de taal en spraak van de Middeleeuwen, dit door een mix van 'Paduaans' dialect, oude uitdrukkingen en neologismen gecreëerd door Fo zelf. Het is de zogenaamde ' Grammelot "een verbazingwekkende expressieve taal met een archaïsch tintje, aangevuld met de plastische gebaren en mimiek van de acteur.

Theater en politiek

In 1969 richtte hij het 'Collettivo Teatrale la Comune' op, waarmee hij in 1974 het Palazzina Liberty in Milaan bezette, een van de centrale podia voor politiek theater met contra-informatie. Na de dood van de spoorwegbeambte Pinelli ensceneerde hij 'Morte accidentale di un anarchico'. Na de staatsgreep in Chili schreef hij 'Guerra di popolo in Cile': een eerbetoon aan de regering van Salvador Allende, die echter inOp de een of andere manier zinspeelt hij ook, en niet al te verholen, op de sociaal-politieke situatie die in Italië heerste.

De terugkeer naar TV

In 1977, na een zeer lang televisieverbod (15 jaar), dat eerder uniek dan zeldzaam is in ons land, keerde Dario Fo terug op de schermen. De ontheiligende lading is niet uitgewerkt: zijn toespraken zijn altijd provocerend en hebben de neiging om de realiteit te raken.

De jaren 1980

In de jaren tachtig bleef hij toneelstukken produceren, zoals 'Johan Padan a la descoverta de le Americas' en 'De duivel met Zinne', terwijl hij zich ook bezighield met regisseren en lesgeven. Zo publiceerde hij in 1987 bij Einaudi 'The Actor's Minimum Manual', niet alleen ten behoeve van bewonderaars, maar ook van degenen die de weg naar het theater wilden inslaan.

De Nobelprijs

In 1997 ontving hij de Nobelprijs voor Literatuur, " voor het nabootsen van de narren uit de Middeleeuwen, het geselen van het gezag en het verdedigen van de waardigheid van de onderdrukten ". " Dario Fo ", zo staat te lezen in het officiële communiqué van de Nobelstichting. met een mengeling van lachen en ernst opent onze ogen voor de misstanden en onrechtvaardigheden in de samenleving en helpt ons deze in een breder historisch perspectief te plaatsen ".

De toekenning van de Nobelprijs leidt tot consensus of onenigheid, afhankelijk van het geval, juist vanwege de ondefinieerbare aard van Fo's kunst (sommigen betwisten dat hij kan worden gedefinieerd als een 'literator' of een 'schrijver' in de strikte zin van het woord).

Gevechten

De laureaat verheugt zich echter niet alleen over de roem die hij heeft behaald, maar gebruikt de prijsuitreiking om een nieuw initiatief te lanceren tegen de voorgestelde richtlijn van het Europees Parlement over het patenteren van levende organismen.

Kortom, hij wordt een soort 'getuigenis' voor de campagne die is gelanceerd door het Anti-Vivisectionistisch Wetenschappelijk Comité en andere Europese verenigingen, getiteld Je hoeft geen genie te zijn om tegen genpatenten te zijn ".

Vermeldenswaard is ook zijn strijd en inzet voor de verdediging van Adriano Sofri, evenals zijn showreconstructie 'Marino libero, Marino innocente', precies gekoppeld aan de controversiële zaak van de detentie van Bompressi, Pietrostefani en Sofri.

De afgelopen jaren

Na de dood van zijn vrouw Franca Rame (mei 2013) zette hij, hoewel hij al op leeftijd was, zijn artistieke activiteiten met passie voort en wijdde hij zich ook aan de schilderkunst. Hij liet ook niet na om de politieke ideeën van de nieuw opgerichte 5 Sterren Beweging van Grillo en Casaleggio te steunen.

Dario Fo overleed op 13 oktober 2016 op 90-jarige leeftijd.