Biografie - Kunst omwille van de kunst

Oscar Fingal O' Flahertie Wills Wilde werd op 16 oktober 1854 in Dublin geboren. Zijn vader William was een vermaard chirurg en veelzijdig schrijver; zijn moeder Jane Francesca Elgée, een dichteres en een vurige Ierse nationaliste.

Nadat hij het prestigieuze Trinity College in Dublin en Magdalen College had bezocht, werd de toekomstige schrijver al snel populair om zijn rake taalgebruik, eigenzinnige maniertjes en veelzijdige intelligentie.

In Oxford, waar hij onder andere de Newdigate prijs won met het gedicht 'Ravenna', ontmoette hij twee van de grootste intellectuelen van die tijd, Pater en Ruskin, die hem lieten kennismaken met de meest geavanceerde esthetische theorieën en zijn artistieke smaak verfijnden.

In 1879 verbleef hij in Londen waar hij af en toe journalistieke essays begon te schrijven en gedichten publiceerde. In 1881 verscheen 'Poems', dat in één jaar vijf edities beleefde. Zijn helderheid, briljante manier van praten, opzichtige levensstijl en extravagante manier van kleden maakten hem tot een van de meest opvallende figuren in de fascinerende kringen van Londen. Een rondleiding doorEen lezing van een jaar in de Verenigde Staten vergrootte zijn bekendheid en gaf hem de kans om zijn esthetische theorie rond het concept van 'kunst omwille van de kunst' beter te formuleren.

In 1884, na een maand in Parijs te hebben doorgebracht, trouwt hij in Londen met Constance Lloyd: een huwelijk dat meer een façade is dan een door sentiment gedicteerd huwelijk. Wilde is namelijk homoseksueel en beleeft deze toestand met enorm veel ongemak, vooral vanwege de verstikkende Victoriaanse moraal die destijds in Engeland heerste. De papier-machéconstructie die Oscar Wilde oprichtte, hield echter niet lang stand enNa de geboorte van zijn kinderen Cyryl en Vyvyan scheidde hij van zijn vrouw vanwege het begin van zijn eerste echte homoseksuele relatie.

In 1888 publiceerde hij zijn eerste verzameling kinderverhalen, 'The Happy Prince and Other Stories', terwijl drie jaar later zijn enige roman verscheen, 'The Portrait of Dorian Gray', een meesterwerk dat hem onsterfelijke roem gaf en waar hij tot op de dag van vandaag bekend om staat. Het eigenaardige aspect van het verhaal, naast de verschillende fantastische uitvindingen (zoals het olieverfportret dat ouder wordt in plaats van dehoofdpersoon), is dat Dorian zonder twijfel veel van de karakteristieke eigenschappen van de schrijver bezit, iets dat niet naliet de woede op te wekken van critici, die in Wilde's proza de karakters van decadentie en morele desintegratie zagen.

In 1891, zijn 'annus mirabilis', publiceerde hij het tweede deel met fabels 'Het huis van granaatappels' en 'Intenties', een verzameling essays waaronder het beroemde 'De decadentie van leugens'. In hetzelfde jaar schreef hij het drama 'Salome' voor de beroemde actrice Sarah Bernhardt, geschreven in Frankrijk en opnieuw een groot schandaal veroorzakend. Het thema is dat van sterke obsessieve passie, een bijzonderdie de klauwen van de Britse censuur, die de weergave ervan verbood, niet kon weerstaan.

Maar Wilde's pen weet in meer dan één richting te slaan, en als de sombere tinten vertrouwd zijn, is hij ook op zijn best in de sarcastische en subtiel virulente uitbeelding. Het patina van beminnelijkheid is ook wat een van zijn grootste theatrale successen schildert: het briljante 'Lady Windermere's Fan', waar, onder het gracieuze uiterlijk en het spervuur aan grappen, devenijnige kritiek op de Victoriaanse samenleving - dezelfde die in de rij stond om het stuk te zien.

Gepassioneerd door de successen, produceerde de schrijver een aanzienlijk aantal mooie werken. 'A Woman of No Importance' keerde terug naar de brandende kwesties (omgaan met de seksuele en sociale uitbuiting van vrouwen), terwijl 'An Ideal Husband' zich richtte op niets minder dan politieke corruptie. Zijn humoristische ader explodeerde opnieuw met het boeiende 'The Importance of Being CalledErnesto', nog een uithaal naar het hart van de huidige morele hypocrisie.

Deze werken werden gedefinieerd als perfecte voorbeelden van de 'comedy of manners', dankzij hun illustraties van de zeden en moraal van de charmante en ietwat frivole samenleving van die tijd.

Maar de Victoriaanse maatschappij was niet zo bereid om bespot te worden en, vooral, om haar tegenstrijdigheden op zo'n schaamteloze en sarcastische manier te laten onthullen. Vanaf 1885 werden de glansrijke carrière van de schrijver en zijn privéleven op die manier vernietigd. Al in 1893 bleek zijn vriendschap met Lord Alfred Douglas, bekend als Bosie, gevaarlijk te zijn en veroorzaakte hij niet weinig irritatie enTwee jaar later stond hij terecht voor sodomie.

Hij wordt ook failliet verklaard, zijn bezittingen worden geveild en zijn moeder overlijdt kort daarna.

Hij werd veroordeeld tot dwangarbeid voor twee jaar; het was tijdens zijn verblijf in de gevangenis dat hij een van zijn meest aangrijpende werken schreef, 'De profundis', dat niets meer is dan een lange brief gericht aan de nooit vergeten Bosie (die zich intussen had gedistantieerd van zijn metgezel, hem bijna in de steek gelaten).

Het zal zijn oude vriend Ross zijn, de enige die buiten de gevangenis op hem wacht als hij vrijkomt, die een kopie bewaart en het laat publiceren, als executeur-testamentair, dertig jaar na Wilde's dood.

Zijn laatste werk, geschreven na een toenadering tot Bosie, is 'Ballad of Reading Prison', dat hij in 1898 voltooide na het verlaten van de gevangenis, tijdens een verblijf in Napels. Terug in Parijs vernam hij de dood van zijn vrouw en, na een paar jaar reizen met zijn geliefde Bosie, stierf Oscar Wilde op 30 november 1900 aan hersenvliesontsteking.