Βιογραφία - Αντιπροσωπεία ενός στυλ

• Παιδική ηλικία
• Ο João Gilberto τη δεκαετία του 1950
• Η δεκαετία του 1960
• Η δεκαετία του 1980
• Τα τελευταία χρόνια

João Gilberto Prado Pereira de Oliveira, ή πιο απλά Ζοάο Ζιλμπέρτο , γεννήθηκε στο Juazeiro, στην πολιτεία Bahia της Βραζιλίας, στις 10 Ιουνίου 1931. Κιθαρίστας, τραγουδιστής, συνθέτης, θεωρείται ομόφωνα ένας από τους πατέρες του βραζιλιάνικου μουσικού είδους που είναι γνωστό ως Bossa Nova ".

Παιδική ηλικία

Η οικογένεια του μικρού Ζοαοζίνιο, όπως ονομάζεται το έκτο από τα επτά παιδιά της οικογένειας Ζιλμπέρτο, είναι πολύ απαιτητική. Ο πατέρας, αυστηρός και αυταρχικός, θέλει όλα τα παιδιά του να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους και πιέζει να μην αποσπάται η προσοχή κανενός από οτιδήποτε άλλο εκτός από την απόκτηση ενός πτυχίου. Το πετυχαίνει σε όλους εκτός από τον μικρό Ζοάο, ο οποίος, σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών, λαμβάνειως δώρο από τον παππού του την πρώτη του κιθάρα. Από τότε δεν την αποχωρίστηκε ποτέ.

Το 1946 ο νεαρός Ζοάο Ζιλμπέρτο Ιδρύει το πρώτο του μουσικό συγκρότημα, μαζί με κάποιους φίλους του από το σχολείο, παρά την αποδοκιμασία του πατέρα του. Από το 1940, το βραζιλιάνικο ραδιόφωνο ανοίγει τα μουσικά του σύνορα και στον ήχο που έρχεται από τις ΗΠΑ, γεμάτο τζαζ, be-bop και τα χρώματα των "μεγάλων ορχηστρών", πολύ της μόδας εκείνη την εποχή. Ο Joaozinho έλκεται από τη μουσική του Duke Ellington και του Tommy Dorsey, αλλάανοίγεται επίσης σε τοπικούς ήχους, όπως η σάμπα και το λαϊκό τραγούδι της Βραζιλίας.

Μόλις δεκαοκτώ ετών, το 1949, ο Ζιλμπέρτο μετακόμισε στο Σαλβαδόρ, πεπεισμένος ότι θα ακολουθούσε μουσική καριέρα. Εκείνη την εποχή, σπούδασε κιθάρα ως αυτοδίδακτος μουσικός, αλλά αισθανόταν περισσότερο τραγουδιστής παρά πραγματικός κιθαρίστας. Προσπάθησε να κάνει καριέρα ως τραγουδιστής, εμφανιζόμενος "ζωντανά" σε κάποιες ραδιοφωνικές εκπομπές και κατάφερε να σημειώσει κάποια επιτυχία. Από εκεί και πέρα, έγινε αρχηγός των Garotos da Lua,ένα μουσικό κουιντέτο, και αποφάσισε μαζί με το συγκρότημα να μετακομίσει στο Ρίο ντε Τζανέιρο το 1950.

Ο João Gilberto τη δεκαετία του 1950

Η εμπειρία στο Ρίο αποδείχτηκε ταραχώδης για τον Ζοάο Ζιλμπέρτο. Λόγω της απειθαρχίας του, που τον οδηγούσε συχνά να χάνει πρόβες και να εγκαταλείπει κάποιες ζωντανές εμφανίσεις, αποβλήθηκε από το συγκρότημα. Από εδώ και πέρα, ξεκίνησε μια υπερβολική ζωή, κοιμόταν συχνά σε φίλους, έπαιζε στους δρόμους και ζούσε μια άτακτη ζωή, που χαρακτηριζόταν από την κατάχρηση αλκοόλ και μαριχουάνας. Στον κύκλο των μουσικώνπου σύχναζε εκείνη την περίοδο, περιλάμβανε επίσης άλλους πρωταγωνιστές της μελλοντικής βραζιλιάνικης σκηνής, όπως ο Luiz Bonfa και ο μεγάλος Antonio Carlos Jobim.

Ωστόσο, ανησυχώντας για την υγεία του, ο φίλος του και μουσικός Λουίς Τέλες τον καλεί να μετακομίσει στη μικρή πόλη του Πόρτο Αλέγκρε. Μετά από μια στιγμή υποτιθέμενης ηρεμίας, ο Ζιλμπέρτο μετακομίζει στο σπίτι της αδελφής του στο Μίνας Ζεράις, όπου αφοσιώνεται εμμονικά στην κιθάρα. Συνθέτει, παίζει, τραγουδάει συνεχώς, ζώντας μια μοναχική ζωή, ως τέλειος ασώματος, αρνούμενος ναΑυτό ανησυχεί την οικογένειά του, η οποία κάνει ό,τι μπορεί για να εισαχθεί για λίγο στο ψυχιατρικό νοσοκομείο του Σαλβαδόρ. Αλλά ο μελλοντικός ερμηνευτής του ιστορικού τραγουδιού "La garota de Ipanema" δεν έχει τρελαθεί, απλώς ανακάλυψε την bossa nova ή, όπως την αποκαλούσαν εκείνα τα χρόνια, το "τραυλιστικό" στυλ της κιθάρας, εξαρτώμενομε τη χρήση του οργάνου όχι πλέον ως συνοδευτικό αλλά ως υποστηρικτικό στοιχείο, μαζί με τη φωνή, της μουσικής εκτέλεσης.

Παίρνοντας εξιτήριο από το νοσοκομείο μια εβδομάδα αργότερα, το 1956 ο τραγουδιστής πήγε ξανά στο Ρίο ντε Τζανέιρο, αναζητώντας τον Τζομπίμ, για να του υποβάλει τις τελευταίες του συνθέσεις. Ο πιανίστας δούλευε πάνω σε μια σειρά ενορχηστρώσεων, για λογαριασμό της εταιρείας EMI, μια από τις σημαντικότερες εκείνα τα χρόνια, και αντιλήφθηκε αμέσως τις μεγάλες δυνατότητες του συναδέλφου του. Ήταν η αρχή μιας πραγματικής επανάστασης.λαϊκό-μουσικό.

Κατά τη διάρκεια του 1957 ο Ζιλμπέρτο, αναζωογονημένος από την ανακάλυψή του, μετέφερε το "νέο στυλ", τη bossa nova, σε όλους τους μουσικούς κύκλους της λεγόμενης "Zona Sul" του Ρίο, διαδίδοντας το μήνυμα μεταξύ των μουσικών και κάνοντας τον εαυτό του γνωστό στον κόσμο. Την επόμενη χρονιά, το 1958, κυκλοφόρησε την πρώτη του δουλειά, το "Chega de saudade", σε συνεργασία με τους Jobim και Vinicio De Moraes. Το άλμπουμ θεωρείται ορόσημοορόσημο στην ιστορία της σύγχρονης βραζιλιάνικης μουσικής, και όταν κυκλοφόρησε, γνώρισε άμεση επιτυχία, τόσο που έγινε γνωστή ως "μπόσα νόβα μανία".

Η δεκαετία του 1960

Στον απόηχο της επιτυχίας του, ο Ζοάο Ζιλμπέρτο ηχογράφησε δύο ακόμη σημαντικές δουλειές, στις οποίες πολύ περισσότερο από ό,τι στον πρώτο δίσκο επανεξετάζει ολόκληρη τη βραζιλιάνικη λαϊκή κληρονομιά από τη δεκαετία του '40 και μετά, επαναπροβάλλοντάς την σε κλειδί bossa. Οι δίσκοι ονομάστηκαν "Amor O" και "Joao Gilberto", από το 1960 και το 1961 αντίστοιχα. Εκείνα τα χρόνια, οι ΗΠΑ αντιλήφθηκαν επίσης αυτό το νέο μουσικό κλίμα που προερχόταν από τιςαπό τη Βραζιλία. Οι δύο μουσικοί της τζαζ Charlie Byrd και Stan Getz επισκέπτονται τη Βραζιλία για λογαριασμό του Υπουργείου των Ηνωμένων Πολιτειών και κατά την έρευνά τους ανακαλύπτουν τη μουσική του Gilberto. Το άλμπουμ τους από εκείνη την περίοδο είναι το "Jazz samba", ένα άλλο κλασικό άλμπουμ, το οποίο περιέχει αρκετές συνθέσεις του Βραζιλιάνου τραγουδιστή και κιθαρίστα. Είναι η αρχή μιας σημαντικής συνεργασίας που φέρνει τον Gilberto στις Ηνωμένες Πολιτείες, μια χώρα όπουπαραμένει μέχρι το 1980.

Το 1963 κυκλοφόρησε το άλμπουμ "Getz / Gilberto", ένα άλμπουμ-ορόσημο, στο οποίο ο Βραζιλιάνος κιθαρίστας και τραγουδιστής ντουετάρει υπέροχα με τον Αμερικανό σαξοφωνίστα. Επιπλέον, χάρη σε αυτόν τον δίσκο, η σύζυγος του Gilberto, Astrud, έγινε γνωστή με την ερμηνεία της στο τραγούδι "The Girl From Ipanema", σε σύνθεση του Jobim, το οποίο έγινε κλασικό τραγούδι της ποπ μουσικής όλων των εποχών.

Το 1968 ο Ζιλμπέρτο διέμενε στο Μεξικό και κυκλοφόρησε το νέο του άλμπουμ, "Ela È Carioca". Άλλη μια επιτυχία, όχι λιγότερη από το λεγόμενο "λευκό άλμπουμ" της μπόσα νόβα, το δεύτερο "Joao Gilberto". Η φήμη του τραγουδιστή από το Σαλβαδόρ ντε Μπαΐα τον οδήγησε να αναλαμβάνει όλο και περισσότερες νέες συνεργασίες, ανακαλύπτοντας νέα ταλέντα και συνεργαζόμενος με σπουδαίους μουσικούς καλλιτέχνες. Εν τω μεταξύ, από τον Απρίλιο του 1965 ήτανσυνδέεται με την Miùcha, αδελφή του Chico Buarque και δεύτερη σύζυγό του μετά την Astrud, και μαζί της ηχογράφησε το "The Best of Two Worlds", με ημερομηνία 1972.

João Gilberto

Η δεκαετία του 1980

Μια άλλη αξιοσημείωτη δουλειά, μετά το άλμπουμ "Amoroso", είναι το "Brazil", από το 1980, στο οποίο ο Gilberto συνεργάζεται με άλλους μεγάλους της βραζιλιάνικης μουσικής, όπως ο Gilberto Gil, ο Caetano Veloso και η Maria Bethania. Η κυκλοφορία του άλμπουμ συμπίπτει με την επιστροφή του Σαλβαδοριανού μουσικού στη Βραζιλία, μετά από σχεδόν δύο δεκαετίες που πέρασε μεταξύ των ΗΠΑ και του Μεξικού.

Εξαιρώντας μερικές σημαντικές "ζωντανές" εκτελέσεις, όπως αυτές στο Μοντρέ το 1986 και το 1987, η τελευταία αξιόλογη δουλειά είναι το "Joao", του 1991, η μόνη μετά από πολλές που δεν περιλαμβάνει συνθέσεις του Jobim. Οι ενορχηστρώσεις είναι της Clare Fischer και το άλμπουμ περιλαμβάνει ιταλικά, ισπανικά, γαλλικά και αγγλικά τραγούδια. Από τους παλιούς φίλους, υπάρχει μόνο ο Caetano Veloso.

Τα τελευταία χρόνια

Αποσυρόμενος σε ένα σπίτι στο Leblon του Ρίο ντε Τζανέιρο, ο Ζοάο Ζιλμπέρτο ζει τα τελευταία του χρόνια ήρεμα, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, ζηλεύοντας την ιδιωτική του ζωή και προσπαθώντας με κάθε τρόπο να ξεφύγει από τις συνεντεύξεις και, κυρίως, από τα πλήθη. Η κόρη του Μπέμπελ Ζιλμπέρτο, που απέκτησε με τη Μιουχά, είναι επίσης μουσικός.

Ο Joao Gilberto απεβίωσε στο Ρίο στις 6 Ιουλίου 2019, σε ηλικία 88 ετών.