Biografie - Het verleden achtervolgd

Zijn 'Death of a Salesman' is een van de mijlpalen van het hedendaagse Amerikaanse theater, waarin de thema's die hem het meest na aan het hart lagen perfect samenkomen: die van familieconflicten, individuele ethische verantwoordelijkheid en kritiek op een meedogenloos en depersonaliserend economisch en sociaal systeem. Een absoluut meesterwerk, dat gelukkig als zodanig is erkend door de critici diebeloond met talrijke prijzen, waaronder de prestigieuze Pulitzer.

Arthur Miller, een fundamenteel dramaturg in de geschiedenis van de 20e eeuw, werd op 17 oktober 1915 in Manhattan (New York) geboren in een welgestelde Joodse familie. Na de crisis van 1929 moest hij moeilijkheden trotseren en werken om in zijn levensonderhoud te voorzien en ging hij naar de school voor journalistiek van de Universiteit van Michigan. Het duurde niet lang voordat hij zijn ware roeping ontdekte, die van het theater, waarin hij debuteerde op slechts eenentwintigjarige leeftijd.Na zijn afstuderen in 1938 volgde hij met een beurs een toneelcursus en werd hij toegelaten tot het seminarie van het Theatergilde.

Hij schreef scripts voor de radio en maakte zijn Broadway-debuut met 'The Man Who Had All the Fortunes' in 1944, een toneelstuk dat, ondanks de lovende kritieken van de critici, slechts vier keer werd opgevoerd. Hij probeerde ook verhalen te vertellen met 'Situation Normal' en in 1945 met 'Focus', een roman over het thema antisemitisme in de Amerikaanse samenleving.

"They Were All My Children", uit 1947, is het eerste succesvolle toneelstuk en werd in 1949 onmiddellijk gevolgd door het al genoemde "Death of a Salesman", (met als ondertitel "Some Private Conversations in Two Acts and a Requiem"), dat in Amerika als een soort nationale gebeurtenis werd bejubeld (op Broadway 742 voorstellingen). De hoofdpersoon Willy Loman is het paradigma van de Amerikaanse droom van succes envan zelfbevestiging, die wordt onthuld in al zijn bedrieglijke onzekerheid.

Op 22 januari 1953 was het de beurt aan 'The Crucible', ook bekend als 'The Witches of Salem', een tekst die, door een incident van 'heksenjacht' uit 1692 na te spelen, zinspeelt op het klimaat van vervolging dat door senator Mac Carthy werd geïnaugureerd tegen de communistische ideologie (Miller zou dit later zelf ondervinden).

Op 29 september 1955 werd 'Uno sguardo dal ponte' (Een blik vanaf de brug) opgevoerd, een tragedie met incestueuze implicaties in een setting van Italiaanse emigranten in Amerika, gecombineerd met 'Memorie di due Lunedì' (Herinneringen aan twee maandagen), een autobiografische tekst, een soort 'metafoor' van de oncommuniceerbaarheid en eenzaamheid van een intellectueel.

Er gingen jaren van creatieve stilte voorbij waarin Arthur Miller zijn korte huwelijk - van 1956 tot 1960 - met Marilyn Monroe, de tweede van zijn drie vrouwen, beleefde.

In 1964 vertelt 'The Fall' over de ervaringen van een controversiële ménage tussen een intellectueel en een actrice, een werk waarin iedereen een autobiografische ondertoon heeft gezien, terwijl Miller altijd heeft geprobeerd die te ontkennen. In hetzelfde jaar gaat 'Incident at Vichy' over Joden die in Frankrijk door de nazi's zijn gearresteerd.

Er volgden nog vele andere titels, die stuk voor stuk met wisselend succes werden bekroond: in 1973 'Creation of the World and Other Affairs'; in 1980 'American Clock' (een fresco van het Amerikaanse leven tijdens de Grote Depressie); in 1982 twee eenakters 'A Sort of Love Story' en 'Elegy for a Lady'; in 1986 'Danger: Memory'; in 1988 'Two-Way Mirror'; in 1991 'Descent from MountMorgan'; in 1992 'The Last Yankee' en in 1994 'Broken Glass', waarin opnieuw psychoanalyse, sociale en persoonlijke historische drama's worden verweven met een subtiele aanklacht tegen individuele verantwoordelijkheid.

Arthur Miller lijkt zich echter nooit helemaal te hebben bevrijd van Marilyns geest. Op 88-jarige leeftijd is hij teruggekeerd naar die gekwelde relatie met een nieuw toneelstuk, getiteld Finishing the Picture, waarvan de wereldpremière werd opgevoerd in het Goodman Theatre in Chicago, geregisseerd door Robert Falls.

Lang lijdend aan kanker, de grote toneelschrijver Arthur Miller stierf op 89-jarige leeftijd op 11 februari 2005.