Βιογραφία - Δέσμευση και πάθος

Ένας εκλεκτός Άγγλος ηθοποιός του κινηματογράφου και του θεάτρου, σκηνοθέτης και συγγραφέας, καθώς και εκπρόσωπος της UNICEF, ο Πίτερ Ουστίνοφ έχει κερδίσει όλα αυτά τα χρόνια το κοινό με την συμπαθητική του καλοσύνη, είτε με τη μορφή του κλαψιάρη Νέρωνα στο "Quo Vadis?", είτε ως ένας συνηθισμένος άνθρωπος που, παρά τον εαυτό του, έμπλεξε σε μεγάλες περιπέτειες, όπως στο "Τοπ Καπί".(ένας χαρακτήρας από το φλογερό μυαλό της Αγκάθα Κρίστι), στο κλασικό και κομψό "Φόνος στο Νείλο".

Ο Πίτερ Ουστίνοφ γεννήθηκε στις 16 Απριλίου 1921 στο Λονδίνο από Ρώσους γονείς. Η καριέρα του στον χώρο του θεάματος ξεκίνησε αρκετά νωρίς: σε ηλικία δεκαέξι ετών εγκατέλειψε το σχολείο του Γουέστμινστερ και δύο χρόνια αργότερα ήταν ήδη αρκετά γνωστός ως κωμικός στη Λέσχη Θεάτρου του Παίκτη. Στα δεκαεννιά του έγραψε το σενάριο της ταινίας, στην οποία θα πρωταγωνιστούσε και ο ίδιος, "Πτήση χωρίς επιστροφή" των Μάικλ Πόουελ και ΈμερικΟ Pressburger συνεργάστηκε στο σενάριο της ταινίας "The Path to Glory" της Carol Reed, με πρωταγωνιστή τον David Niven, το 1942.

Είναι δύσκολο να καταρτίσει κανείς μια πλήρη και χρονολογικά ακριβή φιλμογραφία των ταινιών που έπαιξε ο Ουστίνοφ και των οκτώ που σκηνοθέτησε, αλλά εκτός από τις ήδη αναφερθείσες "Σπάρτακος" (του Στάνλεϊ Κιούμπρικ) και "Τοπ Καπί", οι σημαντικότερες είναι αναμφίβολα τα "Καυτά εκατομμύρια" του Έρικ Τιλ και ο "Λόρδος Μπρούμελ" (1954), όπου υποδύεται έναν τέλειο πρίγκιπα της Ουαλίας, ανόητο μέχρι αντιπάθειας, αλλά παρ' όλα αυτά όχιχωρίς γοητεία.

Ο Peter Ustinov έχει υποδυθεί αρκετούς "κακούς" χαρακτήρες, αλλά ο μιμητισμός του, η ερμηνεία του που δεν στερείται ειρωνείας και θεατρινισμού (με την καλύτερη έννοια του όρου) πάντα εξομάλυνε τα αρνητικά τους χαρακτηριστικά. Το έκανε αυτό στον αξιοθαύμαστο Νέρωνα στο "Quo Vadis?" ή στον χαρακτήρα του Ηρώδη που υποδύθηκε στο "Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ" που έκανε ο Franco Zeffirelli για την τηλεόραση.

Πολλοί από τους χαρακτήρες του ήταν ικανοί να αγγίξουν τις πιο ελαφριές χορδές, όπως αυτός του στρατηγού Μαξ στο "Ας πάρουμε πίσω το Φρούριο Άλαμο", που γύρισε ο Τζέρι Πάρις το 1969, μια ευγενική αλλά σφοδρή σάτιρα του αμερικανικού πατριωτισμού και των ερωτικών σχέσεων ενός πομπώδους Μεξικανού στρατηγού. Ξεκαρδιστική, τουλάχιστον.

Η πανέμορφη ταινία του Marty Feldman "Εγώ, ο Beau Geste και η Λεγεώνα των Ξένων", μια παρωδία της διάσημης ταινίας του William Wellman με τον Gary Cooper, το "Ήταν ένα κάστρο με 40 σκυλιά" του Duccio Tessari, "Ο εργένης του χρυσού", "Το λάδι του Λορέντζο" (με τη Susan Sarandon και τον Nick Nolte). Και ο κατάλογος θα μπορούσε να συνεχιστεί, με όλους τους τίτλους να είναι όμορφοι και άκρως απολαυστικοί.

Ο Peter Ustinov ήταν επίσης σκηνοθέτης. Μεταξύ των οκτώ ταινιών του (σε ορισμένες από τις οποίες πρωταγωνίστησε επίσης) είναι οι "Private Angel", "Billy Budd", "A Face of C.." (με τη Liz Taylor) και "Juliet and Romanoff", την οποία σκηνοθέτησε και πρωταγωνίστησε το 1961, παίρνοντας το θέμα από το ομώνυμο θεατρικό έργο που είχε γράψει (ήταν επίσης ταλαντούχος θεατρικός συγγραφέας) το 1956.

Από τη δεκαετία του '70 και μετά, ο ηφαιστειογενής ηθοποιός αφοσιώθηκε στην όπερα και έγινε ένας από τους πιο δημοφιλείς σκηνοθέτες μουσικού θεάτρου. Μεταξύ 1981 και 1982 στην Piccola Scala του Μιλάνου, σκηνοθέτησε όπερες των Mussorgsky και Stravinsky, καθώς και έγραψε και παρουσίασε την παράσταση "Divagazioni, improvvisazioni e variazioni musicali in inglese e cattivo italiano".

Στην ιδιωτική του ζωή παντρεύτηκε τρεις φορές: το 1940 με την Isolde Denham, από την οποία απέκτησε την κόρη του Tamara, το 1954 με την ηθοποιό Suzanne Cloutier, η οποία του χάρισε τρία παιδιά (Pavla, Andrea και Igor), και το 1972 με την Helene di Lau d'Allemands.

Ο Ustinov γνώριζε πολλές γλώσσες (λέγεται ότι ήταν συνολικά οκτώ), μεταξύ των οποίων και τα ιταλικά, στα οποία η ιδιαίτερη προφορά του προσέδιδε μια επιπλέον φλέβα ειρωνείας σε αυτή που ήταν ήδη δική του.

Διάσημος και υποδειγματικός ήταν η αφοσίωσή του στα παιδιά από το 1972, όταν διορίστηκε ο πρώτος πρεσβευτής της UNICEF- το 1990 απέκτησε τον τίτλο του Sir, που του απονεμήθηκε απευθείας από τη βασίλισσα Ελισάβετ. Ο θάνατος τον βρήκε λίγες ημέρες πριν από τα ογδόντα τρία γενέθλιά του, στην Ελβετία στις 28 Μαρτίου 2004.

Υπό τη σκηνοθετική καθοδήγηση του παλιού του φίλου Eric Till, ο Ustinov είχε πρόσφατα ολοκληρώσει τον τελευταίο του ρόλο, αυτόν του Φρειδερίκου του Σοφού, μεγάλου εκλέκτορα της Σαξονίας, στο ευρωπαϊκό κολοσσό για τη ζωή του Μαρτίνου Λούθηρου: "Luther: Rebel, Genius, Liberator".

Τόσο για τον Σπάρτακο όσο και για το Τοπκαπί, του απονεμήθηκε το Όσκαρ δεύτερου ανδρικού ρόλου.