Біяграфія • Мастацтва паэзіі

Атыліа Берталуччы нарадзіўся 18 лістапада 1911 г. у Сан-Праспера, каля Пармы. Ён вучыўся ў нацыянальнай школе-інтэрнаце імя Марыі Луіджы ў Парме. Вершы пачаў пісаць з самага юнага ўзросту, калі яму было яшчэ не больш за сем гадоў. У 1928 годзе ён супрацоўнічаў з Gazzetta di Parma, галоўным рэдактарам якой тым часам стаў Чэзарэ Заваціні, сябар на ўсё жыццё. У наступным годзе Берталуччы апублікаваў свой першы зборнік вершаў «Сірыё».

У 1931 г. ён паступіў на юрыдычны факультэт у Парме. У 1933 г. ён сустрэў сваю спадарожніцу жыцця Нінету Джаванардзі, а ў 1932 г. у наступным годзе апублікаваў яркую і прыгожую кнігу Fuochi in novembre, якая прынесла яму хвалу. Мантале і Серэні (перапіска з Серэні сабрана ў «Доўгай дружбе» 94 г.). Пакінуўшы юрыдычныя даследаванні, ён наведваў урокі мастацтвазнаўства Раберта Лонгі ў Балонскім універсітэце. У 38 годзе вяселле з Нинеттой. Праз год ён заснаваў разам з Уга Гуандай «Ла Фенічэ», першую серыю замежнай паэзіі ў Італіі. 17 сакавіка 1941 года ў яго нарадзіўся сын Бернарда, які стане вялікім рэжысёрам, якога мы ведаем. 9 верасня 1943 года ён пераехаў з Нінетай і маленькім Бернарда ў Казаролу, у стары дом Берталучы.

У 1947 годзе іх другі сын, Джузэпэ, таксама стаў будучым рэжысёрам. Ён пераехаў у Рым у 1951 годзе, прама ў доме Лонгі. 51 годвельмі шчаслівы год для Берталучы: La capanna indiana выдаецца Sansoni, і ён атрымлівае прэмію Viareggio. Сярод першых чытачоў кнігі П'ер Паола Пазаліні, які становіцца адным з яго самых блізкіх сяброў. У 1958 годзе Гарцанці выдаў анталогію замежнай паэзіі ХХ стагоддзя, перапоўненую яго перакладамі. У 1971 годзе выйшла, напэўна, найлепшая з кніг пармезанскага паэта — «Вяселле ў інверно». У 1975 годзе, пасля смерці Пазаліні, Берталуччы быў выкліканы разам з Сіцыліяна і Маравіяй кіраваць прэстыжным часопісам Nuovi Argomenti.

Шмат гадоў паэт займаўся напісаннем і аздабленнем спальні, якая выйдзе ў дзвюх кнігах, у 84 і 88 гадах, выйграўшы Віарэджа. У 1990 годзе з'явіўся Le Poetry, усе яго ўжо апублікаваныя зборнікі вершаў, якія атрымалі прэмію Librex-Guggenheim. У 1993 годзе выйшаў новы зборнік вершаў «Да вытокаў Cinghio», а ў 1997 годзе ён апублікаваў «La lucertola di Casarola», які змяшчае юнацкія вершы і больш свежыя творы. У тым жа годзе Мерыдыяна Мандадоры апублікаваў свае працы пад рэдакцыяй Паола Лагацы і Габрыэлы Палі Бароні. Вялікага паэта не стала 14 чэрвеня 2000 г.

Атыліа Берталуччы выдаў сем зборнікаў вершаў:

Sirio, 1929,

Fuochi in novembre, 1934,

Ліст з дому, 1951,

У няпэўны час, 1955,

Зімовае падарожжа,1971,

(гэтыя першыя ўсе перавыдадзены ў томе Вершы, Мілан, Гарцанці, 1990)

Да крыніц Чынгіё, Мілан, Гарзанці, 1993,

ЯшчаркаКазарола,Мілан,Гарзанці, 1997;

- паэма: «Індзейская хаціна», 1951;

- раман-паэма: The Bedroom, у двух тамах, 1984-88 -

(пазней апублікаваны разам у The Bedroom, Мілан, Garzanti, 1988),

- зборнік артыкулаў: Arrhythmias, Milan, Garzanti, 1991,

- зборнік лістоў з Vitorio Sereni: A long friendship, Milan, Garzanti, 1994,

- шматлікія пераклады паэтаў з англійскай і французскай моў: між іншым, празаічная версія I fiori del male Гарцанці і зборнік «Імітацыі», Мілан, Шайвілер, 1994.