Биографија • Уметноста во перспектива

Една од главните фигури на ренесансата, развивач на математичка перспектива и теоретичар на уметноста, Леон Батиста Алберти е роден во Џенова во 1404 година, вонбрачен син на Лоренцо Алберти, прогонет Фиренца член на богато трговско семејство, забранет од Фиренца во 1382 година од политички причини.

Студирал во Падова, посветувајќи се особено на продлабочувањето на Писмата. Така експлодира неговата љубов кон класицизмот, што подоцна ќе го состави „Descriptio Urbis Romae“, првата систематска студија за реконструкција на римскиот град.

Потоа се преселил во Болоња за да ги проучува канонското право и грчкиот јазик, но не исклучувајќи ги од своите интереси музиката, сликарството, скулптурата, архитектурата како и физичко-математичките науки. Меѓутоа, по смртта на неговиот татко во 1421 година, настанале сериозни конфликти со семејството на кои додале економски тешкотии, истите кои веројатно го натерале да преземе религиозни наредби и да започне црковна кариера.

Во 1431 година станал секретар на патријархот на Градо, а во 1432 година, откако сега се преселил во Рим, бил назначен за апостолски кратенка (позиција која се состоела во спротивставување на апостолските „брифови“, т.е. испратен до епископите) , функција која ја извршувал 34 години за време на икој живеел помеѓу Рим, Ферара, Болоња и Фиренца.

Со оглед на важноста на неговата дејност како архитект и уметник, важен дел од неговата литературна продукција се состои од трактати за архитектурата („De re aedificatoria“, 1452 година, монументално дело во десет тома што му дало слава како „Витрувиј на новата архитектура“), на сликарството („De pictura“, 1435 година, подоцна самиот преведено на народен јазик со наслов „На сликарството“) и на скулптурата. Во своите дела, тргнувајќи од размислувањата за уметноста на антиката, тој ја елаборира теоријата според која убавината не е ништо друго освен хармонија, која може да се изрази математички, меѓу целината и нејзините делови: оттука и идејата дека во „пропорцијата“ на Римските згради се основата на архитектонскиот дизајн.

Почнувајќи од 1433 година тој се посветил на композицијата на народен јазик на четирите „Книги на семејството“, можеби неговото ремек дело, завршено во 1441 година. Трактатот репродуцира дијалог што се одржал во Падова во 1421 година во кој Четири члена учествуваа во семејството Алберти, на кое авторот додава петти, Батиста, имагинарен лик кој веројатно се имитира самиот Алберти како млад човек. Во овој дијалог се судираат две спротивставени визии: од една страна новиот буржоаски и модерен менталитет, од друга минатото, традицијата.

Меѓу неговите безброј достигнувања во областа на архитектурата, се потсетувамекој е автор на таканаречените Tempio Malatestiano во Римини и Palazzo Rucellai во Фиренца; кој беше одговорен за завршувањето на С. Марија Новела (секогаш во градот Медичи), црквата Сант'Андреа во Мантуа и камбанаријата на катедралата во Ферара.

Крајно, може да се каже дека Леон Батиста Алберти ги сумира во себе карактеристиките на новиот човек на ренесансата, таканаречениот „универзален човек“, чиј модел беше доведен до највисоките височини од Леонардо. Тие се уметници и интелектуалци, оние од ренесансата, чија генијалност и сестраност им овозможија да се истакнат на најразновидните културни полиња.

Што се однесува до продукцијата на генејскиот генијалец, допрва ќе се памети композицијата од 1450 година на „Момус“ (Момо), сатиричен роман напишан на латински, во кој тој се занимава со одредена горчина, со врската меѓу литературата и политиката. Понатаму, не треба да се заборави Апологи на латински од 1437 година, еден вид кратенка на неговата животна филозофија.

По долг, интензивен и трудољубив живот, умрел во Рим на 25 април 1472 година.