Biografija • Umjetnost u perspektivi

Jedna od glavnih ličnosti renesanse, razvijač matematičke perspektive i teoretičar umjetnosti, Leon Battista Alberti rođen je u Genovi 1404. godine, kao nezakoniti sin Lorenza Albertija, prognanika Firentinac, član bogate trgovačke porodice, zabranjen ulazak u Firencu 1382. godine iz političkih razloga.

Studirao je u Padovi, posebno se posvetio produbljivanju pisma. Tako eksplodira njegova ljubav prema klasicizmu, toliko da će kasnije sastaviti "Descriptio Urbis Romae", prvu sistematsku studiju za rekonstrukciju rimskog grada.

Potom se preselio u Bolonju da bi počeo proučavati kanonsko pravo i grčki jezik, ali ne isključujući iz svojih interesovanja muziku, slikarstvo, skulpturu, arhitekturu kao i fizičko-matematičke nauke. Međutim, nakon očeve smrti 1421. godine, došlo je do ozbiljnih sukoba s porodicom kojima su dodane ekonomske poteškoće, iste one koje su ga vjerovatno natjerale da preuzme vjerske redove i započne crkvenu karijeru.

Godine 1431. postao je sekretar Gradskog patrijarha, a 1432. godine, pošto se sada preselio u Rim, imenovan je za apostolskog skraćenica (položaj koji se sastojao u supotpisu apostolskih "brifa", tj. dispozicija koje je Papa poslao biskupima), na funkciji koju je obavljao 34 godine tokom Ikoji je živio između Rima, Ferare, Bolonje i Firence.

S obzirom na značaj njegove delatnosti kao arhitekte i umetnika, važan deo njegove književne produkcije čine rasprave o arhitekturi ("De re aedificatoria", 1452, monumentalno delo u deset tomova koje mu je donelo slavu kao "Vitruvije nove arhitekture"), slikarstva ("De pictura", 1435, kasnije sam preveden na narodni jezik pod naslovom "O slikarstvu") i skulpture. U svojim spisima, polazeći od razmatranja antičke umjetnosti, on razrađuje teoriju prema kojoj ljepota nije ništa drugo do harmonija, koja se matematički može izraziti, između cjeline i njenih dijelova: otuda ideja da u "razmjeru" Rimske građevine su osnova arhitektonskog dizajna.

Počevši od 1433. godine posvetio se sastavljanju na narodnom jeziku četiri "Knjige porodice", možda svoje remek-djelo, dovršeno 1441. Rasprava reproducira dijalog koji se dogodio u Padovi 1421. godine u kojem učestvovala su četiri člana porodice Alberti, kojoj autor dodaje i petog, Battistu, imaginarnog lika koji verovatno imitira samog Albertija kao mladića. U ovom dijalogu sudaraju se dvije suprotstavljene vizije: s jedne strane novi buržoaski i moderni mentalitet, s druge prošlost, tradicija.

Među njegovim nebrojenim dostignućima u oblasti arhitekture, podsećamokoji je autor takozvanog Tempio Malatestiano u Riminiju i Palazzo Rucellai u Firenci; koji je bio odgovoran za završetak S. Maria Novella (uvijek u gradu Mediči), crkve Sant'Andrea u Mantovi i zvonika katedrale u Ferrari.

U sažetku, može se reći da Leon Battista Alberti u sebi sažima karakteristike novog čovjeka renesanse, takozvanog "univerzalnog čovjeka", čiji je model Leonardo doveo do najviših visina. Oni su umjetnici i intelektualci, oni iz renesanse, čija im je domišljatost i svestranost omogućila da se istaknu u najrazličitijim kulturnim poljima.

Što se tiče produkcije genovskog genija, još se pamti kompozicija "Momusa" (Momo) iz 1450. godine, satiričnog romana napisanog na latinskom, u kojem se s određenom gorčinom bavi sa odnosom književnosti i politike. Nadalje, ne treba zaboraviti Apologiju na latinskom iz 1437. godine, svojevrsni brevijar njegove filozofije života.

Nakon dugog, intenzivnog i marljivog života, umro je u Rimu 25. aprila 1472. godine.