Biografía • A arte en perspectiva

Unha das principais figuras do Renacemento, desenvolvedor da perspectiva matemática e teórico da arte, Leon Battista Alberti naceu en Xénova en 1404, fillo ilexítimo de Lorenzo Alberti, un exiliado. Membro florentino dunha acomodada familia de comerciantes, expulsado de Florencia en 1382 por motivos políticos.

Estudou en Padua, dedicándose especialmente á profundización das Letras. Estoupa así o seu amor polo clasicismo, tanto que posteriormente compoñerá a "Descriptio Urbis Romae", o primeiro estudo sistemático para unha reconstrución da cidade romana.

Entón trasladouse a Boloña para emprender o estudo do dereito canónico e do grego, pero sen excluír dos seus intereses a música, a pintura, a escultura, a arquitectura así como as ciencias físico-matemáticas. Porén, tras a morte do seu pai en 1421, xurdiron graves conflitos coa familia aos que se sumaron dificultades económicas, as mesmas que probablemente o levaron a tomar ordes relixiosas e iniciar unha carreira eclesiástica.

En 1431 pasou a ser secretario do patriarca de Grado e en 1432, trasladado agora a Roma, foi nomeado abreviador apostólico (cargo que consistía en refrendar os "escritos" apostólicos, é dicir, as disposicións que o Papa enviado aos bispos) , cargo que ocupou durante 34 anos durante ique vivía entre Roma, Ferrara, Boloña e Florencia.

Dada a importancia da súa actividade como arquitecto e artista, unha parte importante da súa produción literaria está formada por tratados de arquitectura (o "De re aedificatoria", 1452, obra monumental en dez volumes que lle deron fama como "Vitruvio da nova arquitectura"), da pintura (o "De pictura", 1435, posteriormente traducido por el mesmo á lingua vernácula co título "De pintura") e da escultura. Nos seus escritos, partindo de consideracións sobre a arte da antigüidade, elabora a teoría segundo a cal a beleza non é outra cousa que a harmonía, que se pode expresar matematicamente, entre o todo e as súas partes: de aí a idea de que na "proporción" de Os edificios romanos son a base do deseño arquitectónico.

A partir de 1433 dedicouse á composición en lingua vernácula dos catro "Libros da familia", quizais a súa obra mestra, rematada en 1441. O tratado reproduce un diálogo que tivo lugar en Padua en 1421 no que participaron catro membros da familia Alberti, aos que o autor engade un quinto, Battista, un personaxe imaxinario que probablemente se fai pasar polo propio Alberti de mozo. Neste diálogo chocan dúas visións contrapostas: por un lado a nova mentalidade burguesa e moderna, por outro o pasado, a tradición.

Entre os seus innumerables logros no campo da arquitectura, recordamosque é o autor do chamado Tempio Malatestiano de Rímini e do Palazzo Rucellai de Florencia; que foi o responsable da finalización de S. Maria Novella (sempre na cidade Medici), a igrexa de Sant'Andrea en Mantua e o campanario da catedral de Ferrara.

En síntese, pódese dicir que Leon Battista Alberti resume en si mesmo as características do home novo do Renacemento, o chamado "home universal", cuxo modelo foi levado ás máis altas alturas por Leonardo. Son artistas e intelectuais, os do Renacemento, cuxo enxeño e versatilidade lles permitiu destacar nos máis variados campos culturais.

No que atinxe á produción do xenio xenovés, aínda queda por lembrar a composición en 1450 do "Momus" (Momo), novela satírica escrita en latín, na que trata, con certa amargura, entre a literatura e a política. Ademais, non se debe esquecer o Apologi en latín de 1437, unha especie de breviario da súa filosofía de vida.

Despois dunha vida longa, intensa e laboriosa, morre en Roma o 25 de abril de 1472.