Βιογραφία - Όλα σε μια νύχτα

Η Αγγλίδα συγγραφέας Mary Shelley γεννήθηκε στο Λονδίνο στις 30 Αυγούστου 1797 από τον φιλόσοφο William Godwin, έναν από τους σημαντικότερους εκφραστές του αναρχικού ορθολογισμού, και τη Mary Wollstonecraft, μια ισχυρή και αποφασιστική γυναίκα που ήταν από τις πρώτες προσωπικότητες της εποχής της που προώθησε τα δικαιώματα των γυναικών. Δυστυχώς, αυτή η εξαιρετική μητέρα, που σίγουρα θα μπορούσε να δώσει τόσα πολλά στην κόρη της, πέθανε σύντομαΟ Godwin ξαναπαντρεύτηκε το 1821 με μια χήρα γνωστή του και μητέρα δύο παιδιών, την κυρία Clairmont.

Η Μαίρη, από την άλλη, γνώρισε κατά τη διάρκεια μιας παραμονής της στη Σκωτία τον νεαρό και λαμπρό επαναστάτη ποιητή Πέρσι Μπάισι Σέλεϊ, τον οποίο παντρεύτηκε το 1816, μόλις δεκαεννιά ετών και μετά από μια τολμηρή απόδραση στην Ελβετία. Πίσω από την πλάτη του ποιητή βρισκόταν μια τραγωδία, καθώς είχε ήδη χάσει μια πρώτη σύζυγο, τη Χάριετ Γουέστμπρουκ, η οποία πέθανε από αυτοκτονία και προκάλεσε ρήξη στη σχέση του με τον πατέρα του, τον οποίο δεν θα ξαναέβλεπε ποτέ.Ο υπερβολικός και ανήσυχος Άγγλος ποιητής θα γίνει αργότερα διάσημος για το διήγημα "Queen Mab" και το λυρικό δράμα "Prometheus Delivered".

Ταξίδεψε μαζί του στη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ολλανδία.

Το 1822, αφού μετακόμισαν στη Λα Σπέτσια, ο Πέρσι Σέλεϊ και ένας φίλος του, σύζυγος μιας κοινής φίλης, ξεκίνησαν για τη Γένοβα: οι δύο τους δεν επέστρεψαν ποτέ- το πτώμα του ποιητή βρέθηκε ανάμεσα στα κύματα στις 15 Ιουλίου.

Έχοντας επιστρέψει στο Λονδίνο μετά το θάνατο του πυρετώδους συζύγου της, η Μαίρη ζούσε στην Αγγλία με τα έσοδα από την εργασία της ως επαγγελματίας συγγραφέας. Συγγραφέας πολλών μυθιστορημάτων, θα γίνει πιο γνωστή για το "Φρανκενστάιν ή ο σύγχρονος Προμηθέας", το πρώτο της βιβλίο που γράφτηκε το 1818 και γεννήθηκε σχεδόν ως αστείο, όταν δηλαδή ο Μπάιρον, κατά τη διάρκεια μιας καλοκαιρινής παραμονής με τους Σέλεϊ και τον έμπιστο Πολύδωρη στη Γενεύη, πρότεινε ναΟ Σέλεϊ συνέθεσε ένα σύντομο έργο με τίτλο "Οι δολοφόνοι", ο Μπάιρον έγραψε το διήγημα "Η ταφή" (το οποίο δημοσιεύτηκε το 1819 με τον τίτλο "Ένα θραύσμα") και ο Πολιδορί δημιούργησε τη ρομαντική μορφή ενός συναρπαστικού και μυστηριώδους βαμπίρ με το σύντομο μυθιστόρημα "Ηβαμπίρ"- η Μαίρη έγραψε αντ' αυτού τον Φρανκενστάιν, αφού τον ονειρεύτηκε σε έναν τρομερό εφιάλτη (έτσι τουλάχιστον λέει ο θρύλος). Το θέμα είναι σε κάθε περίπτωση σαφώς εμπνευσμένο από τον αρχαίο μύθο του ανθρώπου που δημιούργησε τη ζωή (αλλά και από τις "Μεταμορφώσεις" του Οβιδίου και τον "Χαμένο Παράδεισο" του Μίλτον), στον οποίο όμως το θαύμα αντικαθίσταται από τη χημεία και τον γαλβανισμό.

Το βιβλίο αφηγείται την ιστορία ενός νεαρού Ελβετού φυσικού φιλοσόφου, ο οποίος, χρησιμοποιώντας ανατομικά μέρη που παίρνει από διάφορα πτώματα, κατασκευάζει ένα τερατώδες πλάσμα, στο οποίο καταφέρνει να εμφυσήσει τη σπίθα της ζωής με διαδικασίες που μόνο αυτός γνωρίζει. Παρά την τρομακτική του εμφάνιση, το πλάσμα αποδεικνύεται η πεμπτουσία της καλοσύνης της καρδιάς και της ευγένειας της ψυχής. Όταν όμωςσυνειδητοποιεί την αηδία και τον φόβο που προκαλεί στους άλλους, η φύση του, που είχε κλίση προς το καλό, υφίσταται πλήρη μεταμόρφωση και γίνεται μια πραγματική καταστροφική μανία- μετά από πολλά εγκλήματα καταλήγει να σκοτώνει ακόμη και τον δημιουργό του.

Ο Brian W. Aldiss, Άγγλος κριτικός και συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας, τοποθετεί το μυθιστόρημα της Mary Shelley στη βάση της σύγχρονης επιστημονικής φαντασίας, και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι όλες οι ιστορίες που γράφτηκαν στη συνέχεια και βασίστηκαν στο ζεύγος Δημιουργός-Πλάσμα κινούνται στις γραμμές του "Φρανκενστάιν".

Στη Mary Shelley αποδίδονται, βέβαια, και άλλα έργα, ορισμένα από τα οποία επίσης προϊδεάζουν για θέματα τυπικής επιστημονικής φαντασίας (όπως το "The Last Man", ένα μυθιστόρημα για τον μοναδικό επιζώντα μιας τρομερής επιδημίας που εξαφάνισε ολόκληρη την ανθρωπότητα), μυθιστορήματα που δεν έφτασαν ποτέ στη φήμη του πρώτου της έργου, ωστόσο.

Η επιτυχία του πρώτου αυτού βιβλίου του, το οποίο γνώρισε συνεχή επιτυχία και αποτέλεσε αντικείμενο αμέτρητων μιμήσεων, οφείλεται στην ποσότητα των ερωτημάτων και των ηθικοφιλοσοφικών αμφιβολιών που είναι σε θέση να θέσει, όπως εικασίες για την προέλευση της ζωής, τον διφορούμενο ρόλο της επιστήμης, συχνά άθελά της δημιουργού "τεράτων", το πρόβλημα της αρχικής καλοσύνης και δημιουργικότητας του ανθρώπου, σεακολουθούμενη από διεφθαρμένη κοινωνία, και ούτω καθεξής.

Μια ανησυχητική νότα από τη ζωή της Mary Shelley αντλείται από το τραγικό τέλος που είχαν σχεδόν όλοι οι συμμετέχοντες σε εκείνες τις βραδιές της Γενεύης: ο Percy Shelley, όπως αναφέρθηκε, πνίγηκε σε ναυάγιο, ο Byron πέθανε πολύ νέος στο Μεσολόγγι, ο Polidori αυτοκτόνησε...

Η Μαίρη, από την άλλη πλευρά, μετά από μια βασανιστική ζωή (η οποία μετά την επιτυχία της και τον θάνατο του συζύγου της συνέχισε να είναι γεμάτη σκάνδαλα, οικονομικές δυσκολίες και ερωτικές σχέσεις που απορρίφθηκαν), πέθανε στο Λονδίνο την 1η Φεβρουαρίου 1851, έχοντας ζήσει ειρηνικά γηρατειά παρέα με τον μοναδικό γιο της που της είχε απομείνει.