Βιογραφία - Μια ανελέητη διάγνωση

• Βιβλία του Franz Kafka

Γερμανόφωνος Βοημός συγγραφέας, γεννήθηκε στην Πράγα το 1883. Γιος ενός πλούσιου Εβραίου εμπόρου, είχε μια βασανιστική σχέση με τον πατέρα του, που καταγράφεται αξιοσημείωτα στο περίφημο και συγκινητικό "Γράμμα στον πατέρα", στο οποίο αποτυπώνονται τα χαρακτηριστικά της σύνθετης προσωπικότητας του συγγραφέα και η οικογενειακή προέλευση πολλών βασάνων του, που δεν βοηθούνται ούτε από τηνΣτο γράμμα, ο Κάφκα κατηγορεί για την ανικανότητά του τον πατέρα του και τις υπερβολικά αυταρχικές μεθόδους ανατροφής του. Αυτή η αυστηρή και ρεαλιστική φιγούρα με την απόμακρη συμπεριφορά του τον συνθλίβει και δεν του επιτρέπει να μεγαλώσει με γαλήνιο τρόπο σύμφωνα με τις ευαισθησίες του. Σε κάθε περίπτωση, ο Φραντς, το πρώτο από τα έξι παιδιά, λαμβάνει μια πολύ καλή καιτακτική εκπαίδευση και κατάρτιση σε γερμανικά σχολεία, χάρη και στις καλές οικονομικές ρυθμίσεις του πατέρα του.

Το 1906, αποφοίτησε χωρίς τη θέλησή του, ας πούμε, από τη μισητή Νομική Σχολή, μετά από μια πορεία σπουδών που υποστήριζαν περισσότερο οι γονείς του, οι οποίοι ήθελαν να γίνει γιατρός. Εν τω μεταξύ, σε συναισθηματικό επίπεδο, διαφαινόταν η βασανιστική σχέση με τη Φελίτσε Μπάουερ, η οποία διαλύθηκε αρκετές φορές και στη συνέχεια συνεχίστηκε, μέχρι την οριστική διάλυση το 1914. Τελικά γιατρός, βρήκε δουλειά σε μια τράπεζα, αφούέχοντας βιώσει τις κακουχίες της μαθητείας. Από την αρχή, μια καριέρα ως δημόσιος υπάλληλος διαφαίνεται μπροστά του, εντελώς αντίθετη με τις ενδόμυχες κλίσεις του, παρόλο που στην εργασία του εκτιμάται για την εργατικότητα και την ευσυνειδησία του, παρόλο που μέσα του ζει την ύπαρξη ενός συγγραφέα υπαλλήλου σε μια συχνά εξοργισμένη σύγκρουση. Μπροστά σε αυτή την ανικανοποίητη συναισθηματικήΗ ερωτική του σχέση με τη Milena Jesenka είναι βασανιστική, όπως και η σχέση του με τη Dora Dyamant, με την οποία συζούσε από το 1923.

Η εργασιακή του σχέση με την τράπεζα έληξε το 1922 με αίτημα συνταξιοδότησης, όταν η φυματίωση, που είχε εκδηλωθεί το 1917, ξέσπασε σε όλη της τη σφοδρότητα. Η ζωή του, εκτός από μικρά ταξίδια τις περισσότερες φορές για λόγους υγείας, διαδραματιζόταν στην Πράγα, στο πατρικό του σπίτι και, παρά τις δύο αρραβώνες του, παρέμεινε εργένης. Δεμένος με φιλία, στο πανεπιστήμιο, με συναδέλφους που του συστήθηκαν σεΣτην πραγματικότητα, οι επτά τόμοι που εξέδωσε, με προσωπική επιμέλεια (Διαλογισμός (1913), Ο Στόκερ (1913), Η Μεταμόρφωση (1915), Η Καταδίκη (1916), Στη Σωφρονιστική Αποικία (1919), Ένας γιατρός στην εξοχή (1919-20) και Ένας άνθρωπος που νηστεύει (1924), αντιπροσωπεύουν ένα μικρό ποσοστό όσων, έχοντας γλιτώσει την καταστροφή από τηνχειρόγραφα, στην παραμέληση των ανταποκριτών, στις πολιτικές διώξεις, εκδόθηκε μετά θάνατον χάρη στο ενδιαφέρον και την αυταπάρνηση του φίλου του Brod, ο οποίος αγνόησε τις διατάξεις της διαθήκης του φίλου του, σύμφωνα με τις οποίες έπρεπε να καταστρέψει όλα τα γραπτά που είχε αφήσει πίσω του. Τα γραπτά αυτά μπορούν να θεωρηθούν, στην πραγματικότητα, το αναδυόμενο μέρος ενός έργου πουΞεφεύγει από ίχνη και φράκτες, ιδίως από εκείνους που συνδέονται με τις τρεις απόπειρες μυθιστορημάτων. Δημοσιευμένα μετά θάνατον το 1927, το 1925 και το 1926 αντίστοιχα, η "Αμερική", η "Δίκη" και το "Κάστρο" αποτελούν τους κύριους σταθμούς μιας αναζήτησης που έγινε ο μοναδικός λόγος ζωής του και ταυτίστηκε με τη λογοτεχνία.

Η καφκική ανασκαφή, μαζί με τα αποτελέσματα όλης της λογοτεχνίας του εικοστού αιώνα και ιδιαίτερα της κεντροευρωπαϊκής λογοτεχνίας, επιδείνωσε ακόμη περισσότερο εκείνη την κρίση των βεβαιοτήτων που είχε ήδη εκδηλωθεί στα τέλη του 19ου αιώνα. Τον αιώνα εκείνο είχαν κυριαρχήσει τα τυπικά ιδεώδη της επιστήμης και της προόδου, συμπυκνωμένα και διαδεδομένα στη φιλοσοφία και τη νοοτροπία του θετικισμού. Ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα, και στη συνέχεια με αυξανόμενηδύναμη στις αρχές της δεκαετίας του 1900, ένα κίνημα αντίδρασης στον θετικισμό αναδύθηκε στην πραγματικότητα στον ευρωπαϊκό πολιτισμό, ένα κίνημα που επηρέασε τη φιλοσοφία, τη λογοτεχνία και τους διάφορους καλλιτεχνικούς τομείς. Ο θετικισμός κατηγορήθηκε ότι καλλιεργούσε υπερβολική πίστη στην πρόοδο, ότι ήταν αφελώς μηχανιστικός συνδυάζοντας την πίστη στην οικεία μεταμόρφωση του ανθρώπου, την ηθική πρόοδο και την απλήτην υλική, οικονομική ή τεχνολογική πρόοδο.

Αυτές οι "ιδεολογικές" ανακατατάξεις οδήγησαν στην αναζήτηση νέων μορφών έκφρασης, σε συνδυασμό με τη συνειδητοποίηση από τους συγγραφείς νέων λειτουργιών. Συνειδητοποίησαν ότι δεν μπορούσαν πλέον να περιοριστούν στην απλή περιγραφή της πραγματικότητας, αλλά να αναζητήσουν τους βαθύτερους λόγους της ανθρώπινης δράσης. Μέσα σε αυτό το θερμό κλίμα, αναπτύχθηκε μια έντονη αντι-αστική πολεμική, που εκδηλώθηκε και με την υιοθέτηση τωνΗ εξέγερση ενάντια στη μετριότητα και την υποκρισία της αστικής ζωής είναι ένα επαναλαμβανόμενο θέμα σε όλη την ευρωπαϊκή κουλτούρα αυτής της περιόδου, στην οποία ανήκει δικαιωματικά και ο Κάφκα. Νέα λογοτεχνικά θέματα έρχονται στο προσκήνιο: η ανασκαφή της εσωτερικότητας του ατόμου, ηαξιοποίηση των ασυνείδητων πτυχών της προσωπικότητας, προβληματισμός σχετικά με την υπαρξιακή κατάσταση του ατόμου, στην οποία κυριαρχούν η ανησυχία, η σύγχυση και η αγωνία.

"το θεμελιώδες μοτίβο του έργου του Κάφκα είναι αυτό της ενοχής και της καταδίκης. Οι χαρακτήρες του, ξαφνικά χτυπημένοι από την αποκάλυψη μιας φαινομενικά άγνωστης ενοχής, υφίστανται την κρίση σκοτεινών και ανίκητων δυνάμεων, αποκλείονται για πάντα από μια ελεύθερη και ευτυχισμένη ύπαρξη, την οποία αντιλαμβάνονται ότι έχει πραγματωθεί σε μια άλλη διάσταση του κόσμου, σε μια άλλη πραγματικότητα [...]. Ο Κάφκα δεν πηγαίνειΘεωρείται όχι μόνο ένας από τους βαθύτερους ποιητικούς εκφραστές της σύγχρονης υπαρξιακής κατάστασης, αλλά και ένας πρωτότυπος μεσολαβητής μεταξύ του δυτικού πολιτισμού με ορθολογιστικό υπόβαθρο και των μυστικιστικών παρορμήσεων του Ιουδαϊσμού" [Εγκυκλοπαίδεια Λογοτεχνίας Garzanti]. Ο Φραντς Κάφκα πέθανε το καλοκαίρι του 1924, στις 3 Ιουνίου, πριν από τα σαράντα πρώτα γενέθλιά του, σε μια κλινική κοντά στη Βιέννη.

Βιβλία του Franz Kafka

• Γράμμα στον πατέρα (1919)
• Επιστολές στη Μιλένα (1920-22)
• Η Μεταμόρφωση και άλλες ιστορίες (1919)
• Αμερική (ημιτελής)
• Η δίκη (1915)
• Το Κάστρο (1922)