Biografie - Ontsnappen aan de kanker van de tijd

• Werken van Samuel Beckett

Samuel Beckett werd op 13 april 1906 geboren in Ierland, in Foxrock, een klein stadje in de buurt van Dublin, waar hij een rustige jeugd doorbracht, zonder bijzondere gebeurtenissen. Net als alle jongens van zijn leeftijd ging hij naar de middelbare school, maar hij had het geluk om toegelaten te worden tot de Port Royal School, hetzelfde instituut dat enkele decennia geleden niemand minder dan Oscar Wilde onderdak bood.

Samuels karakter verschilt echter duidelijk van dat van de gemiddelde leeftijdsgenoot. Al als tiener vertoont hij tekenen van een geërgerde innerlijkheid, gekenmerkt door een obsessieve zoektocht naar eenzaamheid, die later zo goed naar voren komt in de eerste meesterwerkroman van de schrijver, het hallucinerende 'Murphy'. Het is echter niet zo dat Beckett een slechte student was: verre van dat.Bovendien heeft hij, in tegenstelling tot wat men zou denken van een intellectueel (zij het een ontluikende), een grote aanleg voor sport in het algemeen, waarin hij uitblinkt. Hij wijdt zich dan ook intensief aan sport, in ieder geval tijdens zijn studietijd, maar verwaarloost tegelijkertijd niet de studie van Dante, waarin hij zich obsessief verdiept tot het punt dat hij een echte expert wordt (iets wat zeer zeldzaam is in het Angelsaksische gebied).

Maar zijn diepe innerlijke malaise graaft hem onverbiddelijk en genadeloos in. Hij is overgevoelig en hyperkritisch, niet alleen ten opzichte van anderen, maar vooral ook ten opzichte van zichzelf. Dit zijn de herkenbare tekenen van een malaise die hem zijn hele leven zal vergezellen. Hij begint zich steeds meer af te zonderen, tot op het punt dat hij een leven van een ware kluizenaar leidt, voor zover dat mogelijk is in een moderne samenleving. Hij komt niet buiten, hij sluit zich opWaarschijnlijk is het een syndroom dat we tegenwoordig, in sluw taalgebruik gesmeed door de psychoanalyse, 'depressie' zouden noemen. Deze bijtende ziekte dwingt hem dagenlang in bed te liggen: vaak kan hij zelfs pas laat in de middag opstaan, zo bedreigd en kwetsbaar voelt hij zich ten opzichte van de externe werkelijkheid. Tijdens deze bittereperiode groeit zijn liefde voor literatuur en poëzie steeds meer.

Het eerste grote keerpunt kwam in 1928, toen hij besloot naar Parijs te verhuizen na de toekenning van een beurs door Trinity College, waar hij Frans en Italiaans studeerde. De verhuizing had meteen een positief effect: het duurde niet lang voordat de jongeman de nieuwe stad als een soort tweede vaderland van hem zag. Bovendien begon hij zich actief te interesseren voor literatuur:Hij bezocht Parijse literaire kringen waar hij James Joyce ontmoette, die hem les gaf.

Een andere belangrijke ontwikkeling is de ontdekking dat de oefening van het schrijven op de een of andere manier een heilzame werking heeft op zijn gemoedstoestand, hem afleidt van obsessieve gedachten en een creatief kanaal biedt om zijn vurige gevoeligheid en vurige verbeelding te ventileren. In een paar jaar tijd, dankzij het intense werktempo dat hij ondergaat en vooral dankzij de bewaakte intuïtie waarmeeHij wint een literaire prijs voor een gedicht getiteld 'Whoroscope', waarin het thema van de vergankelijkheid van het leven centraal staat. Tegelijkertijd begint hij aan een studie over Proust, een geliefd auteur. Zijn overpeinzingen over de Franse schrijver (die later resulteren in een beroemd essay), verlichten hem over de realiteit van het leven en het bestaan, wat hem leidt naar deDe conclusie dat routine en gewoonte "slechts het kankergezwel van de tijd zijn". Een plotselinge realisatie die hem in staat stelt een beslissende verandering in zijn leven aan te brengen.

Vol hernieuwd enthousiasme begint hij doelloos door Europa te reizen, aangetrokken door landen als Frankrijk, Engeland en Duitsland, zonder een volledige rondreis door zijn geboorteland Ierland te verwaarlozen. Het leven, het ontwaken van de zintuigen, lijkt hem te overweldigen: hij drinkt, bezoekt prostituees en leidt een leven van overdaad en losbandigheid. Voor hem draait alles om pulserende materie,Na deze lange omzwervingen besloot hij in 1937 voorgoed naar Parijs te verhuizen.

Hier ontmoette hij Suzanne Dechevaux-Dumesnil, een vrouw van enkele jaren ouder, die zijn minnares werd en enkele jaren later zijn vrouw. Naast de min of meer voorbijgaande omwentelingen die zijn privéleven kenmerken, zijn er ook die voortkomen uit de machinerie van de geschiedenis, die zich weinig aantrekt van individuen. Dan breekt de Tweede Wereldoorlog uit en Beckett kiest voorinterventionisme, neemt actief deel aan het conflict en biedt zich aan als deskundig vertaler voor de randgroepen van het verzet. Al snel wordt hij echter gedwongen weg te trekken om het gevaar dat boven de stad dreigt te ontlopen en trekt hij met Suzanne naar het platteland. Hier werkt hij als boer en korte tijd in een ziekenhuis, om uiteindelijk in '45, als de oorlog voorbij is, terug te keren naar Parijs, waar hijgrote economische problemen.

In de periode tussen '45 en '50 componeerde hij verschillende werken, waaronder de novellen 'Malloy', 'Malone Dies', 'The Unnamable', 'Mercier et Camier', en een aantal toneelstukken, in feite een noviteit in zijn catalogus. Het zijn dezelfde toneelstukken die hem onvergankelijke roem hebben gegeven en waarvoor hij ook bekend is bij het grote publiek. Ze omvatten bijvoorbeeld het beroemde toneelstuk ' Wachten op Godot "Het is de introductie, in dezelfde jaren als Ionesco (een andere belangrijke exponent van dit 'genre'), van het zogenaamde theater van het absurde.

Samuel Beckett

In feite zien we in de opera de twee hoofdpersonen, Vladimir en Estragon, wachten op een fictieve werkgever, Mr. Godot. We weten verder niets over het verhaal, noch waar de twee zwervers zich precies bevinden. De toeschouwer weet alleen dat naast hen een treurwilg staat, een symbolisch beeld dat alles en niets verdicht. Waar de twee personages vandaan komen en vooral vanHoe lang wachten ze? De tekst zegt het niet, maar vooral zijzelf ook niet, die dezelfde situaties, dezelfde dialogen, dezelfde gebaren, tot in het oneindige herbeleven, zonder dat ze zelfs maar antwoorden kunnen geven op de meest voor de hand liggende vragen. De andere (weinige) personages in het verhaal zijn net zo raadselachtig....

De eerste opvoering van 'Endgame', in het Royal Court Theatre in Londen, dateert van 1957. Alle werken van Beckett zijn uiterst vernieuwend en wijken sterk af van de vorm en stereotypen van het traditionele drama, zowel qua stijl als qua thema's. Plots, spanning, plot en, kortom, alles wat in het algemeen hetpubliek te richten op het thema van de eenzaamheid van de moderne mens of op het thema van de zogenaamde 'oncommuniceerbaarheid' die het geweten van de mens harnast in een zowel geërgerd als onvermijdelijk individualisme, in de zin van een onmogelijkheid om het eigen onpeilbare bewustzijn 'voor' de Ander te brengen.

Verweven met al deze rijke thema's is ook het motief van het verlies van God, van zijn nihilistische vernietiging door toedoen van de rede en de geschiedenis, een antropologisch besef dat de mens in een staat van berusting en machteloosheid werpt. De stijl van de grote auteur wordt hier gekenmerkt door droge, kale zinnen, gevormd op het verloop en de eisen van de dialoog, vaakDe beschrijvingen van personages en omgevingen zijn gereduceerd tot de essentie.

Dit zijn technische en poëtische kenmerken die niet zullen nalaten om ook de interesse te wekken van een deel van de muzikale wereld, aangetrokken door de talrijke overeenkomsten met het onderzoek naar geluid dat tot dan toe werd uitgevoerd. Van hen is het werk dat de Amerikaan Morton Feldman (door Beckett zelf gewaardeerd) op en rond Becketts geschriften heeft uitgevoerd het vermelden waard.

Samuel Beckett

In 1969 werd de grootheid van de Ierse schrijver 'geïnstitutionaliseerd' door de toekenning van de Nobelprijs voor Literatuur. Daarna bleef hij schrijven tot aan zijn dood op 22 december 1989.

Werken van Samuel Beckett

Werken van Samuel Beckett beschikbaar in het Italiaans:

• Wachten op Godot
• Disiecta. Verspreide geschriften en een dramatisch fragment
• Film
• Einde wedstrijd
• Gelukkige dagen
• Afbeelding zonder populator
• Slecht gezien slecht gezegd
• Mercier en Camier
• Murphy
• Meer penis dan brood
• Engelstalige gedichten
• Eerste liefde - Romans - Teksten voor niets
• Proust
• Wat vreemd is, weg
• Verhalen en theater
• Nog steeds roerend
• Volledig theater
• Drie koopjes
• Trilogie: Molloy - Malone sterft - The Unnamable
• Laatste tape Krapp-Ceneri
• Watts