Βιογραφία - Η δύναμη της ποίησης

• Βιβλιογραφία

Η Μαρίνα Ιβάνοβνα Τσβετάεβα, η μεγάλη και άτυχη Ρωσίδα ποιήτρια, γεννήθηκε στη Μόσχα στις 8 Οκτωβρίου 1892, από τον Ιβάν Βλαντιμίροβιτς Τσβετάεφ (1847-1913, φιλόλογος και ιστορικός τέχνης, δημιουργός και διευθυντής του Μουσείου Ραμτζάντσεφ, του σημερινού Μουσείου Πούσκιν) και τη δεύτερη σύζυγό του, Μαρίγια Μέιν, ταλαντούχα πιανίστρια, Πολωνή από την πλευρά της μητέρας της. Η Μαρίνα πέρασε τα παιδικά της χρόνια, μαζί με τη μικρότερη αδελφή της Αναστασία (αποκαλούμενη Άσα) και τηνστα ετεροθαλή αδέλφια του Valerija και Andrej, παιδιά του πρώτου γάμου του πατέρα του, σε ένα περιβάλλον πλούσιο σε πολιτιστικά ερεθίσματα. Σε ηλικία μόλις έξι ετών άρχισε να γράφει ποίηση.

Μαρίνα Cvetaeva

Η Μαρίνα είχε αρχικά μια γκουβερνάντα, στη συνέχεια γράφτηκε σε ένα γυμνάσιο, στη συνέχεια, όταν η φυματίωση της μητέρας της ανάγκασε την οικογένεια σε συχνά και μακρινά ταξίδια στο εξωτερικό, φοίτησε σε δημόσια σχολεία στην Ελβετία και τη Γερμανία (1903-1905) και τελικά επέστρεψε σε ένα γυμνάσιο της Μόσχας μετά το 1906. Όσο ήταν ακόμα έφηβη, η Cvetaeva αποκάλυψε έναν αυταρχικά αυτόνομο και επαναστατικό χαρακτήρα- στις σπουδές τηςΠροτιμούσε τα έντονα και παθιασμένα ιδιωτικά αναγνώσματα: Πούσκιν, Γκαίτε, Χάινε, Χόλντερλιν, Χάουφ, Δουμάς-πατέρας, Ροστάν, Μπασκίρτσεβα κ.ά. Το 1909 μετακόμισε μόνη της στο Παρίσι για να παρακολουθήσει διαλέξεις γαλλικής λογοτεχνίας στη Σορβόννη. Το πρώτο της βιβλίο, το "Βραδινό άλμπουμ", που εκδόθηκε το 1910, περιείχε ποιήματα που γράφτηκαν μεταξύ δεκαπέντε και δεκαεπτά ετών. Το βιβλιαράκι εκδόθηκε με δικά της έξοδα και σε αντίτυπαπεριορισμένη, ωστόσο τον πρόσεξαν και τον σχολίασαν μερικοί από τους σημαντικότερους ποιητές της εποχής, όπως οι Gumiliov, Briusov και Volosin.

Ο Βολοσίν σύστησε επίσης την Τσβετάεβα στους λογοτεχνικούς κύκλους, ιδίως σε εκείνους που βαρύνονταν γύρω από τον εκδοτικό οίκο "Musaget". Το 1911, η ποιήτρια επισκέφθηκε για πρώτη φορά το διάσημο σπίτι του Βολοσίν στο Κοκτεμπέλ'. Κυριολεκτικά κάθε διάσημος Ρώσος συγγραφέας κατά τα έτη 1910-1913 έμεινε τουλάχιστον μία φορά στο σπίτι του Βολοσίν, ένα είδος φιλόξενης πανσιόν. Αλλά καθοριστικό ρόλοστη ζωή της ήταν ο Σεργκέι Εφρόν, ένας μαθητευόμενος λογοτέχνης, τον οποίο η Τσβετάεβα γνώρισε στο Κοκτεμπέλ' κατά την πρώτη της επίσκεψη. Σε ένα σύντομο αυτοβιογραφικό σημείωμα του 1939-40, έγραφε: "Την άνοιξη του 1911 στην Κριμαία ως φιλοξενούμενη του ποιητή Μαξ Βολοσίν, γνώρισα τον μελλοντικό μου σύζυγο, τον Σεργκέι Εφρόν. Είμαστε 17 και 18 ετών. Αποφασίζω ότι δεν θα ξαναχωρίσω ποτέ στη ζωή μου από αυτόν και θα γίνω οσύζυγος", πράγμα που συνέβη αμέσως, ακόμη και ενάντια στη συμβουλή του πατέρα της.

Λίγο αργότερα, κυκλοφόρησε η δεύτερη ποιητική συλλογή της, το "Μαγικό Φανάρι", και το 1913 το "Από δύο βιβλία". Εν τω μεταξύ, στις 5 Σεπτεμβρίου 1912, γεννήθηκε η πρώτη της κόρη, η Αριάδνα (Alja). Τα ποιήματα που γράφτηκαν από το 1913 έως το 1915 επρόκειτο να δουν το φως της δημοσιότητας σε έναν τόμο, τα "Juvenilia", ο οποίος παρέμεινε ανέκδοτος κατά τη διάρκεια της ζωής της Cvetaeva. Την επόμενη χρονιά, μετά από ένα ταξίδι στην Αγία Πετρούπολη (ο σύζυγός της είχε εν τω μεταξύκατατάχθηκε ως εθελόντρια σε ένα υγειονομικό τρένο), ενίσχυσε τη φιλία της με τον Όσιπ Μαντελστάμ, ο οποίος όμως σύντομα την ερωτεύτηκε παράφορα, την ακολούθησε από την Αγία Πετρούπολη στο Αλεξάντροφ, για να απομακρυνθεί ξαφνικά. Η άνοιξη του 1916 έγινε διάσημη στη λογοτεχνία χάρη στον Μαντελστάμ και το verses.... της Τσβετάεβα.

Κατά τη διάρκεια της επανάστασης του Φεβρουαρίου του 1917, η Τσβετάεβα βρισκόταν στη Μόσχα και ως εκ τούτου έγινε μάρτυρας της αιματηρής επανάστασης των Μπολσεβίκων τον Οκτώβριο. Η δεύτερη κόρη της, Ιρίνα, γεννήθηκε τον Απρίλιο. Λόγω του εμφυλίου πολέμου, βρέθηκε σε διάσταση με τον σύζυγό της, ο οποίος εντάχθηκε στους Λευκούς ως αξιωματικός. Εγκλωβισμένη στη Μόσχα, δεν τον είδε από το 1917 έως το 1922. Σε ηλικία είκοσι πέντε ετών, έμεινε λοιπόν μόνη της με δύο κόρες στοΜια Μόσχα στη δίνη ενός λιμού τρομερού όσο ποτέ άλλοτε. Τρομερά ανεδαφική, δεν μπόρεσε να κρατήσει τη δουλειά που της είχε εξασφαλίσει "καλοπροαίρετα" το κόμμα. Τον χειμώνα του 1919-20, βρέθηκε αναγκασμένη να αφήσει τη μικρότερη κόρη της, την Ιρίνα, σε ορφανοτροφείο, όπου το παιδί πέθανε εκεί τον Φεβρουάριο από υποσιτισμό. Όταν τελείωσε ο εμφύλιος πόλεμος, ηΗ Cvetaeva κατάφερε και πάλι να έρθει σε επαφή με τον Sergei Erfron και συμφώνησε να τον ακολουθήσει στη Δύση.

Τον Μάιο του 1922, μετανάστευσε και ταξίδεψε στην Πράγα μέσω Βερολίνου. Η λογοτεχνική ζωή στο Βερολίνο ήταν πολύ έντονη εκείνη την εποχή (περίπου εβδομήντα ρωσικοί εκδοτικοί οίκοι), δίνοντας έτσι άφθονες ευκαιρίες για δουλειά. Παρά τη δική του φυγή από τη Σοβιετική Ένωση, η πιο διάσημη συλλογή στίχων του, "Βέρστι Ι" (1922), εκδόθηκε στην πατρίδα του- τα πρώτα χρόνια, η πολιτική των Μπολσεβίκων στον τομέα τηςη λογοτεχνία ήταν ακόμα αρκετά φιλελεύθερη ώστε να επιτρέπει σε συγγραφείς όπως η Cvetaeva να εκδίδονται και στις δύο πλευρές των συνόρων.

Στην Πράγα, η Cvetaeva έζησε ευτυχισμένη με τον Efron από το 1922 έως το 1925. Τον Φεβρουάριο του 1923 γεννήθηκε το τρίτο της παιδί, η Mur, αλλά το φθινόπωρο έφυγε για το Παρίσι, όπου πέρασε τα επόμενα δεκατέσσερα χρόνια με την οικογένειά της. Χρόνο με το χρόνο, όμως, διάφοροι παράγοντες συνέβαλαν στη μεγάλη απομόνωση της ποιήτριας και οδήγησαν στην περιθωριοποίησή της.

Αλλά η Cvetaeva δεν γνώριζε ακόμα το χειρότερο από αυτό που θα ερχόταν: ο Efron είχε στην πραγματικότητα αρχίσει να συνεργάζεται με την GPU. Τα γεγονότα που είναι πλέον γνωστά σε όλους, δείχνουν ότι συμμετείχε στην παρακολούθηση και οργάνωση της δολοφονίας του γιου του Τρότσκι, Andrej Sedov και του Ignatij Rejs, πράκτορα της CEKA. Ο Efron κρύφτηκε έτσι στη ρεπουμπλικανική Ισπανία στο αποκορύφωμα του εμφυλίου πολέμου,Η Cvetaeva εξήγησε στις αρχές και στους φίλους της ότι δεν είχε ποτέ μάθει τίποτα για τις δραστηριότητες του συζύγου της και αρνήθηκε να πιστέψει ότι ο σύζυγός της θα μπορούσε να είναι δολοφόνος.

Όλο και περισσότερο βυθισμένη στη δυστυχία, αποφάσισε, επίσης υπό την πίεση των παιδιών της που ήθελαν να ξαναδούν την πατρίδα τους, να επιστρέψει στη Ρωσία. Αλλά παρόλο που κάποιοι παλιοί φίλοι και συνάδελφοι συγγραφείς ήρθαν να την υποδεχτούν, όπως για παράδειγμα ο Krucenich, γρήγορα συνειδητοποίησε ότι δεν υπήρχε θέση γι' αυτήν στη Ρωσία και καμία δυνατότητα δημοσίευσης. Της δόθηκε μεταφραστική εργασία, αλλά πού να ζήσει και τιΣτα μάτια των Ρώσων της εποχής, ήταν μια πρώην μετανάστρια, μια προδότρια του κόμματος, κάποια που είχε ζήσει στη Δύση: όλα αυτά σε ένα κλίμα όπου εκατομμύρια άνθρωποι είχαν εξοντωθεί χωρίς να έχουν διαπράξει τίποτα, πόσο μάλλον υποτιθέμενα "εγκλήματα" όπως αυτά που κρέμονταν πάνω από τον λογαριασμό της Cvetaeva. Η περιθωριοποίηση, επομένως, ήτανθα μπορούσε συνολικά να θεωρηθεί το μικρότερο από τα δύο κακά.

Τον Αύγουστο του 1939, όμως, η κόρη της συνελήφθη και εκτοπίστηκε στα γκουλάγκ. Την αδελφή της την είχαν πάρει ακόμα νωρίτερα. Στη συνέχεια, ο Έφρον, ένας "εχθρός" του λαού, αλλά, κυρίως, ένας άνθρωπος που γνώριζε πάρα πολλά, συνελήφθη και εκτελέστηκε. Η συγγραφέας αναζήτησε βοήθεια από τους λογοτέχνες. Όταν απευθύνθηκε στον Φαντέεφ, τον πανίσχυρο επικεφαλής της Ένωσης Λογοτεχνών, εκείνος είπε στη "σύντροφο Τσβετάεβα" ότι δεν υπήρχε κανέναΌταν άρχισε η γερμανική εισβολή το επόμενο καλοκαίρι, η Cvetaeva απομακρύνθηκε στην Elabuga, στην αυτόνομη δημοκρατία της Ταταρίας, όπου έζησε αδιανόητες στιγμές απόγνωσης και ερημιάς: ένιωθε εντελώς εγκαταλελειμμένη. Οι γείτονές της ήταν οι μόνοι που τη βοήθησαν να συγκεντρώσει μερίδες φαγητού.

Μετά από λίγες μέρες, ταξίδεψε στη γειτονική πόλη Cistopol', όπου ζούσαν και άλλοι λογοτέχνες- μόλις έφτασε εκεί, ζήτησε από κάποιους διάσημους συγγραφείς, όπως ο Fedin και ο Aseev, να τη βοηθήσουν να βρει δουλειά και να μετακομίσει στην Elabuga. Αφού δεν έλαβε καμία βοήθεια από αυτούς, επέστρεψε στην Elabuga σε απόγνωση. Ο Mur παραπονέθηκε για τη ζωή που ζούσαν, απαίτησε ένα νέο κοστούμι, αλλά τα χρήματα που είχαν μόλις και μετά βίας έφταναν για ναΔύο ψωμιά. Την Κυριακή 31 Αυγούστου 1941, μένοντας μόνη στο σπίτι, η Cvetaeva ανέβηκε σε μια καρέκλα, τύλιξε ένα σχοινί γύρω από ένα δοκάρι και κρεμάστηκε. Άφησε ένα σημείωμα, το οποίο εξαφανίστηκε στα αρχεία της πολιτοφυλακής. Κανείς δεν πήγε στην κηδεία της, η οποία έγινε τρεις ημέρες αργότερα στο νεκροταφείο της πόλης, και το ακριβές σημείο όπου θάφτηκε είναι άγνωστο.

Βιβλιογραφία

• Επιστολές προς την Ariadna Berg (1934-1939)
• Amica
• Μετά τη Ρωσία
• Natal'ja Goncarova. Ζωή και δημιουργία
• Ημερολόγιο Μόσχας (1917-19)
• Ποιήματα
• Ιστορία της Sonecka
• Λυρική σάτιρα
• Arianna
• Η μυστική ντουλάπα - My Puskin - Αϋπνία
• Έρημοι θέσεις. Γράμματα (1925-1941)
• Χώρα της ψυχής. Γράμματα (1909-1925)
• Ο ποιητής και ο χρόνος
• Επιστολή προς τον Αμαζόνιο