Βιογραφία - Τα τραγούδια του Jah

Ο Ρόμπερτ Νέστα Μάρλεϊ γεννήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 1945, στο χωριό Ρόντεν Χολ, στην περιοχή Σεντ Ανν, στη βόρεια ακτή της Τζαμάικα. Ήταν το παιδί της σχέσης του Νόρμαν Μάρλεϊ, λοχαγού του βρετανικού στρατού, και της Σεντέλα Μπούκερ, Τζαμαϊκανής. "Ο πατέρας μου ήταν λευκός, η μητέρα μου μαύρη, είμαι στη μέση, δεν είμαι τίποτα" - ήταν η αγαπημένη του απάντηση όταν τον ρωτούσαν αν ένιωθε σαν προφήτης ή σαναπελευθερωτής - "το μόνο που έχω είναι ο Jah. Έτσι δεν μιλάω για την απελευθέρωση των λευκών ή των μαύρων, αλλά για τον δημιουργό".

Ορισμένοι κριτικοί, συμπεριλαμβανομένου του Stephen Davis, συγγραφέα μιας βιογραφίας, έχουν υποστηρίξει ότι για πολλά χρόνια ο Marley ζούσε ως ορφανός και ότι αυτή ακριβώς η κατάσταση είναι το κλειδί για την κατανόηση μιας ασυνήθιστης ποιητικής ευαισθησίας (σε συνεντεύξεις του, ο τραγουδιστής ήταν πάντα σαφής για την αρνητικότητα της παιδικής του ηλικίας).

"δεν είχα ποτέ πατέρα. ποτέ δεν γνώρισα. η μητέρα μου έκανε θυσίες για να σπουδάσω. αλλά δεν έχω κουλτούρα. μόνο έμπνευση. αν είχα μορφωθεί, θα ήμουν κι εγώ ανόητος. "ο πατέρας μου ήταν... σαν αυτές τις ιστορίες που διαβάζεις, τις ιστορίες των σκλάβων: ο λευκός που παίρνει τη μαύρη γυναίκα και την αφήνει έγκυο"; "δεν είχα ποτέ πατέρα και μητέρα. μεγάλωσα με τα αγόρια από τοΔεν υπήρχαν ηγέτες, μόνο πίστη ο ένας στον άλλο".

Από αυτά τα λόγια προκύπτουν δύο θεμελιώδεις έννοιες του δόγματος των Ράστα: το μίσος προς τη Βαβυλώνα, δηλαδή την επίγεια κόλαση, τον λευκό δυτικό κόσμο, την καταπιεστική κοινωνία σε αντίθεση με την Αιθιοπία, τη μητέρα πατρίδα που μια μέρα θα υποδεχτεί τον λαό του Jah, του Θεού των Ράστα - και προς την κουλτούρα που επιβάλλει το καθεστώς. Είναι στο γκέτο της Τρέντσταουν, ανάμεσα στους Ισραηλίτες - όπως αυτοαποκαλούνταν οι κάτοικοιτων φτωχογειτονιών που ταυτίζονται με τις δώδεκα φυλές της Παλαιάς Διαθήκης - ότι ο νεαρός Μάρλεϊ καλλιεργεί την εξέγερσή του, ακόμη και αν η μουσική δεν είναι ακόμη το επιλεγμένο μέσο για να τη μεταφέρει.

Όταν ο Μάρλεϊ ανακάλυψε το προκλητικό ροκ του Έλβις Πρίσλεϊ, τη σόουλ του Σαμ Κουκ και του Ότις Ρέντινγκ και την κάντρι του Τζιμ Ριβς, αποφάσισε να φτιάξει τη δική του κιθάρα. Το αυτοσχέδιο όργανο παρέμεινε πιστός φίλος μέχρι που γνώρισε τον Πίτερ Τος, ο οποίος είχε στην κατοχή του μια παλιά, χτυπημένη ακουστική κιθάρα. Ο Μάρλεϊ, ο Τος και ο Νέβιλ Ο'Ράιλι Λίβινγκστον αποτέλεσαν τον πρώτο πυρήνα των "Wailers" (που σημαίνει"αυτοί που διαμαρτύρονται").

"Πήρα το όνομα από τη Βίβλο. Σχεδόν σε κάθε σελίδα υπάρχουν ιστορίες ανθρώπων που θρηνούν. Και μετά, τα παιδιά πάντα κλαίνε, σαν να απαιτούν δικαιοσύνη." Από αυτή τη στιγμή η μουσική του Μάρλεϊ μπαίνει σε συμβίωση με την ιστορία του τζαμαϊκανικού λαού.

Η έξοδος του Bob Marley από την ηγεσία του λαού του Jah ξεκίνησε χάρη στο ταλέντο του Chris Blackwell, ιδρυτή της Island Records, του κύριου εξαγωγέα reggae στον κόσμο. Το θέμα ήταν να μεταφερθεί η reggae των Wailers εκτός Τζαμάικας: για να γίνει αυτό, σκέφτηκαν να "δυτικοποιήσουν" τον ήχο με τη χρήση κιθάρας και ροκ γεύσεων όσο χρειαζόταν για να μην αλλοιωθεί το μήνυμα, αφού,ειδικά για τους Τζαμαϊκανούς, η ρέγκε είναι ένα στυλ που στοχεύει στην απελευθέρωση του σώματος και του πνεύματος- είναι μια μουσική που διαπνέεται, τουλάχιστον όπως την αντιλαμβανόταν ο Μάρλεϊ, από έναν βαθύ μυστικισμό.

Οι ρίζες της reggae, στην πραγματικότητα, πηγαίνουν πίσω στη δουλεία του λαού της Τζαμάικας. Όταν ο Χριστόφορος Κολόμβος, στο δεύτερο ταξίδι του στο Νέο Κόσμο, αποβιβάστηκε στη βόρεια ακτή του Σεντ Αν, τον υποδέχτηκαν οι Ινδιάνοι Arawak, ένας ειρηνικός λαός με πλούσια κληρονομιά τραγουδιών και χορών.

Ο Bob Marley & The Wailers συνέχισαν να διευρύνουν την επιτυχία τους, πρώτα με το 'Babylon By Bus' (ηχογράφηση μιας συναυλίας στο Παρίσι) και στη συνέχεια με το 'Survival'. Μέχρι το τέλος της δεκαετίας του '70, ο Bob Marley And The Wailers ήταν το πιο διάσημο συγκρότημα στην παγκόσμια μουσική σκηνή και έσπασε τα ρεκόρ πωλήσεων στην Ευρώπη. Το νέο άλμπουμ, 'Uprising', μπήκε σε όλα τα ευρωπαϊκά charts.

Η υγεία του Bob, ωστόσο, επιδεινωνόταν και, κατά τη διάρκεια μιας συναυλίας στη Νέα Υόρκη, παραλίγο να λιποθυμήσει. Το επόμενο πρωί, στις 21 Σεπτεμβρίου 1980, ο Bob πήγε για τζόκινγκ με τον Skilly Cole στο Central Park. Ο Bob κατέρρευσε και μεταφέρθηκε πίσω στο ξενοδοχείο του. Λίγες μέρες αργότερα, ανακαλύφθηκε ότι ο Bob είχε όγκο στον εγκέφαλο και ότι, σύμφωνα με τους γιατρούς, δεν είχε περισσότερο από ένα μήνα ζωής.

Η Ρίτα Μάρλεϊ, η σύζυγός του, ήθελε να ακυρωθεί η περιοδεία, αλλά ο ίδιος ο Μπομπ επέμενε πολύ να συνεχιστεί. Έτσι έδωσε μια υπέροχη συναυλία στο Πίτσμπουργκ. Αλλά η Ρίτα δεν μπορούσε να συμφωνήσει με αυτή την απόφαση του Μπομπ και στις 23 Σεπτεμβρίου η περιοδεία ακυρώθηκε οριστικά.

Ο Μπομπ μεταφέρθηκε από το Μαϊάμι στο Κέντρο Καρκίνου Memorial Sloan-Kettring στη Νέα Υόρκη. Εκεί, οι γιατροί διέγνωσαν καρκίνο του εγκεφάλου, του πνεύμονα και του στομάχου. Ο Μπομπ μεταφέρθηκε πίσω στο Μαϊάμι, όπου βαπτίστηκε Berhane Selassie στην Αιθιοπική Ορθόδοξη Εκκλησία (χριστιανική εκκλησία) στις 4 Νοεμβρίου 1980. Πέντε ημέρες αργότερα, σε μια τελευταία απέλπιδα προσπάθεια να σώσει τη ζωή του, ο Μπομπ ήτανμεταφέρθηκε σε κέντρο θεραπείας στη Γερμανία. Στο ίδιο γερμανικό νοσοκομείο ο Bob πέρασε τα 36α γενέθλιά του. Τρεις μήνες αργότερα, στις 11 Μαΐου 1981, ο Bob πέθανε σε νοσοκομείο του Μαϊάμι.

Η κηδεία του Μπομπ Μάρλεϊ στην Τζαμάικα, που πραγματοποιήθηκε στις 21 Μαΐου 1981, θα μπορούσε να συγκριθεί με την κηδεία ενός βασιλιά. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι (μεταξύ των οποίων ο πρωθυπουργός και ο αρχηγός της αντιπολίτευσης) παρευρέθηκαν στην κηδεία. Μετά την κηδεία, η σορός μεταφέρθηκε στη γενέτειρά του, όπου βρίσκεται ακόμη μέσα σε ένα μαυσωλείο, το οποίο έχει γίνει πλέον ένα πραγματικόπροσκύνημα για ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.