Biografy • The Law of Dogma

Kontroversiële regisseur en fernijer, Lars von Trier waard berne op 30 april 1956 yn Kopenhagen, Denemarken. Von Trier begûn syn karriêre yn in tiid dat de Deenske bioskoop yn in djippe krisis siet, mei't er fan de jierren fyftich ôf, dus nei Dreyer, yn Denemarken hast neat echt weardefol produsearre waard (útsein in pear notysje fan Dreyer).

Allinnich yn 'e jierren '80 bewege der wat yn 'e Deenske bioskoop en mei tank oan von Trier (waans echte namme Lars Trier is, oan wa't de regisseur de "von" tafoege foar in ienfâldige eigensinnigens), is in jonge krekt ôfstudearre oan 'e filmakademy yn Kopenhagen auteur fan twa koarte films dy't in bepaald lûd feroarsaakje, "Nocturne" en "Image of a Relief". It wie 1981.

Trije jier letter regissearre er syn earste film, noch altyd beskôge as syn bêste prestaasje, "The Element of Crime", thús troch kritisy en hielendal net stipe troch it publyk; de film hat in oar lot yn it bûtenlân: dy wurdt yn Cannes bekroand mei de priis foar de bêste technyske bydrage.

"It elemint fan kriminaliteit" waard yn 1987 folge troch "Epidemic", makke op in heul beheind budzjet en troch de kritisy ôfwiisd as in pretinsjeuze film sûnder substans. Koartsein, de karriêre fan von Trier liket gewoan net te begjinnen te wollen, beknypt as it is tusken nonkonformistyske peaks dy't wurdearre wurde troch in nichepublyk enobskure eksperiminten foar de measte. De Deenske regisseur besiket it op 'e nij mei in tv-film, "Medea", tafallich út in senario dat noch noait makke is troch Maestro Dreyer. Ek yn dit gefal wurdt lykwols de orizjinaliteit fan 'e besuniging oanbean troch von Trier net wurdearre, faaks om't it televyzjepublyk eins net oanstriid is om fisueel komplekse berjochten te ûntsiferjen.

Von Trier set dan syn rûte troch mei "Jeropa" it ein fan 'e trilogy oer Europa dy't begon mei "It elemint fan kriminaliteit" en gie troch mei "Epidemy". Lykas gewoanlik waard de film yn binnenlân ôfskreaun, mar yn it bûtenlân priizge, safolle dat er yn Cannes, yn oerienstimming mei in algemiene renêssânse fan de Deenske bioskoop, stride om de Palme d'Or.

Kritici en it Deenske publyk feroarje harren hâlding foar von Trier mei "The kingdom" in tv-film yn fjouwer dielen fan elk ien oere ek útbrocht (alhoewol't flechtich) yn Itaalje. De film, in horrorsatire oer it libben fan in gigantysk sikehûs, hat enoarm ynternasjonaal súkses en wurdt wer presintearre yn Cannes.

1995, oan 'e oare kant, wie it jier dat von Trier de eare fan 'e ynternasjonale kinematografyske kroniken brocht troch de presintaasje, tegearre mei oare filmmakkers lykas him, fan syn poëtysk-programmatysk manifest, dat " Dogma 95" dy't ferneamd wurden is en soms net goed neamd.

It manifest, yn in notedop, is in soarte fandekalooch dy't technyske, scenografyske, fotografyske en narrative keunstwurken ferbiedt: in poëtika dy't guon hawwe omskreaun as anty-cinematografysk, of op syn minst de ûntkenning fan wat in protte beskôgje ynstee de essinsje fan bioskoop.

Yn 1996 regissearre von Trier ien fan 'e meast súksesfolle films yn' e skiednis fan 'e Deenske bioskoop, "The Breaking Waves", in ferneamde film dy't hast hielendal opnommen is mei in hânkamera, dy't de Grutte Jurypriis wûn by Cannes. Yn 1997 kaam "The kingdom 2" út, it twadde diel fan 'e sikehûsfarce dy't hast suksesfol wie as it earste. De film wurdt presintearre yn Feneesje. Yn Itaalje waard de film net útbrocht mar yn de rest fan Europa wie it in grut sukses.

Yn 1998 waarden twa Dogma-films tagelyk útbrocht, beide presintearre yn Cannes: "Festen" fan Vinterberg en "Idiots" fan von Trier. De earste krijt de Grutte Jurypriis ex-aequo mei "The General" fan Boorman. Underwilens liket Dogma 95 echt grut súkses te hawwen ûnder de mear yntelliginte filmmakkers (films lykas "Mifune" fan Jacobsen en "The King is alive" fan Levring, "Lovers" fan Barr en oaren folgje noch de foarskriften fan von Trier).

Op dit punt liket de Deenske regisseur echt al syn fertelkaarten te hawwen spile. Immen ferwyt him dat er te bûn is oan syn dogma's, dat er him yn in foarferpakte poëtika ynbokse litten hat, dat er alles al sein hat. Ynstee yn 2000 slagget de direkteur omferrast elkenien mei in ûnferwachte film, "Dancer in the Dark", dy't hat in cast sa respektabele as it is heterogeen. De betûfte sjongeres Bjork en in ikoan fan 'e Frânske film as Catherine Deneuve ferskine tegearre op it grutte skerm, neist von Trier's fetisj-akteurs lykas Jean-Marc Barr en Peter Stormare. De film, dizze kear, oertsjûget ek de kassa, en wint ek de Palme d'Or yn Cannes foar bêste film en bêste froulike optreden (dy fan Bjork).

As konklúzje bliuwt von Trier, tegearre mei Kusturica, Gilliam, Tarantino en Kitano, ien fan 'e meast orizjinele filmmakkers dy't de hjoeddeiske bioskoop útdrukke kinnen hat. Dat wurdt ek befêstige troch de folgjende wurken "Dogville" (2003), "De fiif fariaasjes" (2003), "Manderlay" (2005), "De grutte baas" (2006). Syn lêste wurk is "Antichrist" (2009, mei Willem Dafoe en Charlotte Gainsbourg).