Biografie - De Wet van Dogma

Lars von Trier, een controversiële en vernieuwende filmmaker, werd geboren op 30 april 1956 in Kopenhagen, Denemarken. Von Trier begon zijn carrière op een moment dat de Deense cinema in een diepe crisis verkeerde, aangezien er sinds de jaren 1950, dat wil zeggen na Dreyer, nauwelijks iets echt goeds was geproduceerd in Denemarken (met uitzondering van een paar films die epigonen waren van Dreyer).

Pas in de jaren tachtig begon er iets te bewegen in de Deense cinema en dat was te danken aan von Trier (zijn echte naam is Lars Trier, waaraan de regisseur de 'von' heeft toegevoegd als een soort aanstellerij), een jonge man die net was afgestudeerd aan de filmacademie van Kopenhagen en de auteur was van twee korte films die heel wat stof deden opwaaien, 'Nocturne' en 'Image of a Relief'. Het was 1981.

Drie jaar later regisseerde hij zijn eerste film, nog steeds beschouwd als zijn beste prestatie, 'The Element of Crime', in eigen land afgekeurd door critici en helemaal niet gesteund door het publiek; de film had een ander lot in het buitenland: hij werd bekroond met de prijs voor beste technische bijdrage in Cannes.

The Element of Crime" werd in 1987 gevolgd door "Epidemic", gemaakt met een zeer beperkt budget en door critici afgedaan als pretentieus en inhoudsloos. Kortom, von Triers carrière lijkt niet van de grond te willen komen, geperst als hij is tussen non-conformistische pieken die door een nichepubliek worden gewaardeerd en experimenten die voor de meesten obscuur zijn. De Deense regisseur probeerde het opnieuw met een tv-film, "Medea".Toevallig gebaseerd op een scenario dat nooit door de meester Dreyer werd gerealiseerd. Maar ook hier wordt de originaliteit van von Triers snede niet gewaardeerd, misschien omdat het televisiepubliek eigenlijk weinig geneigd is om visueel complexe boodschappen te decoderen.

Von Trier vervolgde zijn route met "Europa", het einde van de trilogie over Europa die begon met "The Element of Crime" en vervolgde met "Epidemic". Zoals gewoonlijk werd de film in eigen land afgeschreven, maar in het buitenland geprezen, zozeer zelfs dat hij in Cannes, in overeenstemming met een algemene renaissance van de Deense cinema, meedong naar de Palme d'Or.

Critici en het Deense publiek veranderden hun houding tegenover von Trier met 'The kingdom-Il regno', een tv-film in vier delen van elk een uur, die ook (zij het vluchtig) werd uitgebracht in Italië. De film, een horrorsatire over het leven in een gigantisch ziekenhuis, was een enorm internationaal succes en werd opnieuw gepresenteerd in Cannes.

1995 was daarentegen het jaar dat von Trier naar de eer van de internationale filmkronieken stuwde door de presentatie, samen met andere filmmakers die met hem verbonden zijn, van zijn poëtisch-programmatisch manifest, dat 'Dogma 95' dat beroemd is geworden en soms verkeerd geciteerd wordt.

Het manifest is, om het bot te zeggen, een soort decaloog die technische, scenische, fotografische en narratieve kunstgrepen verbiedt: een poëtica die sommigen hebben omschreven als anti-cinematografisch, of op zijn minst de ontkenning van wat velen beschouwen als de essentie van cinema.

In 1996 regisseerde von Trier een van de meest succesvolle films uit de geschiedenis van de Deense cinema, 'The Waves of Destiny', een beroemde film die bijna volledig met een handcamera is opgenomen en die de Grote Juryprijs in Cannes won. In 1997 kwam 'The kingdom 2' uit, het tweede deel van de ziekenhuisklucht, die bijna nog succesvoller was dan de eerste. De film werd gepresenteerd in Venetië. In Italiëkwam niet uit, maar in de rest van Europa was het een groot succes.

In 1998 werden er twee Dogma-films tegelijk uitgebracht, die allebei in Cannes werden gepresenteerd: Vinterbergs 'Festen' en von Triers 'Idiots'. Eerstgenoemde won de Grote Juryprijs ex-aequo met Boormans 'The General'. Ondertussen leek Dogma 95 een groot succes te worden onder de meest veeleisende filmmakers (films als Jacobsens 'Mifune' en Levrings 'The King is Alive' volgen von Triers leefregels,"Barr's 'Lovers' en anderen).

Op dit punt lijkt de Deense regisseur echt al zijn narratieve troeven uitgespeeld te hebben. Sommigen beschuldigen hem ervan te zeer gehecht te zijn aan zijn dogma's, te zijn opgesloten in een voorverpakte poëtica, alles al gezegd te hebben. In plaats daarvan wist de regisseur in 2000 iedereen te verrassen met een onverwachte film, 'Dancer in the Dark', die kan bogen op een even respectabele als heterogene cast. Op het witte doekOp het scherm verschijnen de stoere zangeres Bjork en een Frans filmicoon Catherine Deneuve samen, naast von Triers favoriete acteurs Jean-Marc Barr en Peter Stormare. De film overtuigt dit keer ook de box office, en wint de Palme d'Or in Cannes voor beste film en beste vrouwelijke prestatie (die van Bjork).

Samenvattend blijft von Trier, samen met Kusturica, Gilliam, Tarantino en Kitano, een van de meest originele filmmakers die de hedendaagse cinema heeft kunnen uitdrukken. Dit wordt ook bevestigd door zijn latere werken 'Dogville' (2003), 'The Five Variations' (2003), 'Manderlay' (2005), 'The Big Boss' (2006). Zijn laatste werk is 'Antichrist' (2009, met Willem Dafoe en Charlotte Gainsbourg).