Βιογραφία - Καλλιτεχνική αριστοκρατία

Ο Λουτσίνο Βισκόντι γεννήθηκε στο Μιλάνο το 1906 σε μια παλιά αριστοκρατική οικογένεια. Από παιδί, επισκεπτόταν συχνά το οικογενειακό θεωρείο στη Σκάλα, όπου διαμορφώθηκε το μεγάλο του πάθος για το μελόδραμα και το θέατρο γενικότερα (και με αφορμή τις σπουδές του στο τσέλο), ένα ερέθισμα που θα τον οδηγήσει σε εκτεταμένα ταξίδια μόλις θα ήταν σε θέση να το κάνει. Η οικογένεια επηρέασε τον νεαρό Λουτσίνοθεμελιώδης, όπως και ο πατέρας του, οργανώνει θεατρικές παραστάσεις με φίλους και αυτοσχεδιάζει ως διακοσμητής θεάτρου. Η εφηβεία του είναι ανήσυχη, το σκάει αρκετές φορές από το σπίτι και το οικοτροφείο. Είναι κακός μαθητής αλλά μανιώδης αναγνώστης. Η μητέρα του φροντίζει προσωπικά για τη μουσική του εκπαίδευση (ας μην ξεχνάμε ότι ο Βισκόντι ήταν επίσης θεμελιώδης θεατρικός σκηνοθέτης),

και ο Λουτσίνο ανέπτυξε έναν ιδιαίτερα βαθύ δεσμό μαζί της. Αφού σκέφτηκε να αφοσιωθεί στη συγγραφή, σχεδίασε και κατασκεύασε ένα πρότυπο εκτροφείο στο Σαν Σίρο, κοντά στο Μιλάνο, και αφιερώθηκε με επιτυχία στην εκτροφή αλόγων κούρσας.

Μόλις ενηλικιώνεται, όμως, εγκαθίσταται για μεγάλο χρονικό διάστημα στο Παρίσι. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη γαλλική πόλη, έχει την τύχη να γνωρίσει επιφανείς προσωπικότητες του πολιτισμού, όπως ο Ζιντ, ο Μπερνστάιν και ο Κοκτώ. Στο μεταξύ, αγοράζει μια κινηματογραφική μηχανή και γυρίζει μια ερασιτεχνική ταινία στο Μιλάνο. Η συναισθηματική του ζωή σημαδεύεται από δραματικές συγκρούσεις: από τη μια ερωτεύεται την κουνιάδα του, από την άλλη εμπλέκεται σεΌταν το πάθος του για τον κινηματογράφο έγινε εκφραστική ανάγκη, η φίλη του Κοκό Σανέλ τον σύστησε στον Ζαν Ρενουάρ και ο Βισκόντι έγινε βοηθός του και σχεδιαστής κοστουμιών για την ταινία "Una partie de campagne".

Επιπλέον, σε επαφή με γαλλικούς κύκλους που πρόσκεινται στο Λαϊκό Μέτωπο και το Κομμουνιστικό Κόμμα, ο νεαρός αριστοκράτης έκανε ιδεολογικές επιλογές κοντά στα κινήματα αυτά, οι οποίες, μόλις επέστρεψε στην Ιταλία, θα εκφραστούν αμέσως στην προσέγγισή του στους αντιφασιστικούς κύκλους, όπου θα συναντήσει αντιφασίστες διανοούμενους του διαμετρήματος των Alicata, Barbaro και Ingrao. Το 1943 σκηνοθέτησε την πρώτη του ταινία,"Ossessione", μια φλογερή ιστορία δύο δολοφονικών εραστών, μακριά από τους γλυκούς και ρητορικούς τόνους του κινηματογράφου της φασιστικής περιόδου. Με την "Ossessione" άρχισε η συζήτηση για τον νεορεαλισμό και ο Βισκόντι θα θεωρηθεί (όχι χωρίς επιφυλάξεις και συζητήσεις) πρόδρομος αυτού του κινήματος.

Για παράδειγμα, το περίφημο "La terra trema" του 1948 (που παρουσιάστηκε ανεπιτυχώς στη Βενετία), ίσως η πιο ριζοσπαστική προσπάθεια του ιταλικού κινηματογράφου να καθιερώσει μια ποιητική του νεορεαλισμού.

Με το τέλος του πολέμου, άρχισε, παράλληλα με τον κινηματογράφο, μια έντονη θεατρική δραστηριότητα, ανανεώνοντας πλήρως την επιλογή του ρεπερτορίου και τα σκηνοθετικά του κριτήρια, με προτίμηση σε κείμενα και συγγραφείς ξένους για τα ιταλικά θέατρα μέχρι τότε.

Κατά τη διάρκεια του μεσοδιαστήματος της παραγωγής του "La terra trema", ο Βισκόντι συνέχισε να παράγει μεγάλο αριθμό θεατρικών έργων, όπως, για να αναφέρουμε μόνο μερικούς αλλά σημαντικούς τίτλους που ανέβηκαν μεταξύ 1949 και 1951, δύο εκδόσεις του "Un tram che si chiama desiderio", "Oreste", "Morte di un commesso viaggiatore" και "Il seduttore". Το ανέβασμα του "Troilo e Cressida", στην έκδοση του Maggio Musicale Fiorentino του1949. Δύο χρόνια αργότερα ήταν η "Bellissima", η πρώτη ταινία που γυρίστηκε με την Άννα Μανιάνι (η δεύτερη θα ήταν η "Siamo donne, due anni più tardi").

Η επιτυχία και το σκάνδαλο υποδέχτηκαν την ταινία "Senso", έναν φόρο τιμής στον Βέρντι, αλλά και μια κριτική επισκόπηση του ιταλικού Risorgimento, για την οποία δέχτηκε επιθέσεις ακόμη και από τους συνήθεις θαυμαστές της. Μετά το "Come le foglie" του Τζακόσα, στις 7 Δεκεμβρίου 1954, έγινε η πρεμιέρα του "La Vestale", μια σπουδαία και αξέχαστη παραγωγή της Σκάλας με τη Μαρία Κάλλας. Έτσι άρχισε η μη αναστρέψιμη επανάσταση που προκάλεσε ηΗ συνεργασία με την τραγουδίστρια θα δώσει στην παγκόσμια όπερα τις λαμπρές εκδόσεις της "La Sonnambula" και της "La Traviata" (1955), της "Anna Bolena" ή της "Ιφιγένειας στην Ταυρίδα" (1957), πάντα σε συνεργασία με τους μεγαλύτερους μαέστρους της εποχής, μεταξύ των οποίων δεν μπορεί να μην αναφερθεί ο υπέροχος Carlo Maria Giulini.

Τα τέλη της δεκαετίας του '50 και οι αρχές της δεκαετίας του '60 πέρασαν λαμπρά από τον Βισκόντι ανάμεσα στα θέατρα πρόζας και όπερας και τον κινηματογράφο: αρκεί να αναφέρουμε το ανέβασμα των "Σαλώμης" και "Αριάλντα" του Στράους και τις δύο μεγάλες ταινίες "Ο Ρόκο και τα αδέρφια του" και "Η λεοπάρδαλη". Το 1956 ανέβασε το "Μάριο και ο μάγος", μια χορογραφική δράση από την ιστορία του Μαν και, την επόμενη χρονιά, το μπαλέτο "Μαραθώνιος τουΤο 1965, το "Vaghe stelle dell'Orsa..." κέρδισε το Χρυσό Λιοντάρι στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας, ενώ στο Teatro Valle της Ρώμης καταχειροκροτήθηκε η παραγωγή του Τσέκοφ "Ο Βυσσινόκηπος". Για το μελόδραμα, μετά την επιτυχία των "Il Trovatore" και "Le nozze di Figaro" το 1964, ανέβασε τον "Δον Κάρλο" στο Teatro dell'Opera της Ρώμης την ίδια χρονιά.

Μετά την αντιφατική κινηματογραφική μεταφορά του "Ξένου" του Καμύ και διάφορες θεατρικές επιτυχίες, ο Βισκόντι ολοκλήρωσε το σχέδιό του για μια γερμανική τριλογία με την "Πτώση των Θεών" (1969), τον "Θάνατο στη Βενετία" (1971) και τον "Λούντβιχ" (1973).

Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων του "Ludwig", ο σκηνοθέτης παθαίνει εγκεφαλικό επεισόδιο. Παραλύει στο αριστερό του πόδι και χέρι, χωρίς όμως αυτό να εμποδίζει την καλλιτεχνική του δραστηριότητα, την οποία συνεχίζει απτόητος και με μεγάλη θέληση. Θα κάνει τη "Μανόν Λεσκό" για το Φεστιβάλ dei Due Mondi στο Σπολέτο και το "Old Time" του Πίντερ, και τα δύο το 1973, και για τον κινηματογράφο,"Gruppo di famiglia in un interno" (σενάριο των Suso Cecchi D'Amico και Enrico Medioli), και τέλος "L'innocente", που θα είναι οι δύο τελευταίες του ταινίες.

Πέθανε στις 17 Μαρτίου 1976, χωρίς να μπορέσει να αφήσει πίσω του το σχέδιο, το οποίο πάντα αγαπούσε, μιας ταινίας για την "Αναζήτηση του χαμένου χρόνου" του Μαρσέλ Προυστ.