Biografie - Artistieke aristocratie

Luchino Visconti werd in 1906 in Milaan geboren in een oude aristocratische familie. Als kind bezocht hij vaak de familiekast van La Scala, waar zijn grote passie voor melodrama en voor theater in het algemeen werd gevormd (mede door zijn cellostudie), een stimulans die hem ertoe zou aanzetten veel te reizen zodra hij daartoe in staat was. De familie had invloed op de jonge LuchinoFundamenteel, net als zijn vader, organiseert hij theatervoorstellingen met vrienden en improviseert hij als theaterdecorateur. Zijn puberteit is onrustig, hij loopt meerdere keren weg van huis en van kostschool. Hij is een slechte leerling maar een fervent lezer. Zijn moeder zorgt persoonlijk voor zijn muzikale opleiding (laten we niet vergeten dat Visconti ook een fundamenteel theaterregisseur was),

Nadat hij het idee had gehad om zich aan het schrijven te wijden, ontwierp en bouwde hij een modelstoeterij in San Siro, vlakbij Milaan, en wijdde hij zich met succes aan het fokken van renpaarden.

Zodra hij volwassen is, vestigt hij zich echter voor langere tijd in Parijs. Tijdens zijn verblijf in de Franse stad heeft hij het geluk vooraanstaande culturele figuren te ontmoeten, zoals Gide, Bernstein en Cocteau. Ondertussen koopt hij een filmcamera en neemt hij een amateurfilm op in Milaan. Zijn sentimentele leven wordt gekenmerkt door dramatische conflicten: enerzijds wordt hij verliefd op zijn schoonzus, anderzijds raakt hij betrokken bijhomoseksuele relaties. Toen zijn passie voor cinema een expressieve drang werd, introduceerde zijn vriendin Coco Chanel hem bij Jean Renoir en Visconti werd zijn assistent en kostuumontwerper voor 'Una partie de campagne'.

Bovendien maakte de jonge aristocraat, in contact met Franse kringen die dicht bij het Volksfront en de Communistische Partij stonden, ideologische keuzes die dicht bij deze bewegingen lagen en die, eenmaal terug in Italië, onmiddellijk tot uiting zouden komen in zijn benadering van antifascistische kringen, waar hij antifascistische intellectuelen van het kaliber Alicata, Barbaro en Ingrao zou ontmoeten. In 1943 regisseerde hij zijn eerste film,"Ossessione", een vurig verhaal over twee moordlustige geliefden, ver verwijderd van de zoetgevooisde en retorische tonen van de cinema uit de fascistische periode. Met Ossessione begon het neorealisme en Visconti werd (niet zonder voorbehoud en discussie) beschouwd als een voorloper van deze beweging.

Van hem is bijvoorbeeld het beroemde 'La terra trema' uit 1948 (zonder succes gepresenteerd in Venetië), misschien wel de meest radicale poging van de Italiaanse cinema om een poëtica van het neorealisme te vestigen.

Aan het einde van de oorlog begon hij, parallel aan de cinema, een intense theateractiviteit, waarbij hij zijn repertoirekeuze en regiecriteria volledig vernieuwde, met een voorliefde voor teksten en auteurs die tot dan toe vreemd waren aan de Italiaanse theaters.

Tijdens het intermezzo van de productie van 'La terra trema' produceerde Visconti nog steeds veel theater, waaronder, om maar een paar belangrijke titels te noemen die tussen 1949 en 1951 werden opgevoerd, twee edities van 'Un tram che si chiama desiderio', 'Oreste', 'Morte di un commesso viaggiatore' en 'Il seduttore'. De enscenering van 'Troilo e Cressida', in de Maggio Musicale Fiorentino editie van1949. Twee jaar later was 'Bellissima', de eerste film die met Anna Magnani werd gemaakt (de tweede zou 'Siamo donne, due anni più tardi' zijn).

Succes en schandaal begroetten de film 'Senso', een eerbetoon aan Verdi, maar ook een kritische beschouwing van het Italiaanse Risorgimento, waarvoor de film zelfs door zijn gebruikelijke bewonderaars werd aangevallen. Na Giacosa's 'Come le foglie' vond op 7 december 1954 de première plaats van 'La Vestale', een grootse en onvergetelijke La Scala-productie met Maria Callas. Zo begon de onomkeerbare revolutie die teweeg werd gebracht doorVisconti in de richting van melodrama. De samenwerking met de zangeres zou het wereldoperahuis de briljante edities van 'La Sonnambula' en 'La Traviata' (1955), van 'Anna Bolena' of 'Iphigenia in Tauride' (1957) opleveren, altijd in samenwerking met de grootste dirigenten van die tijd, waaronder de uitmuntende Carlo Maria Giulini niet onvermeld mag blijven.

Eind jaren vijftig en begin jaren zestig bracht Visconti op briljante wijze door tussen de proza- en operatheaters en de bioscoop: het volstaat om de ensceneringen te noemen van Strauss' 'Salome' en 'Arialda' en de twee grote films, 'Rocco en zijn broers' en 'Het luipaard'. In 1956 ensceneerde hij 'Mario en de tovenaar', een choreografische actie naar het verhaal van Mann en het jaar daarop het ballet 'Marathon vanIn 1965 won 'Vaghe stelle dell'Orsa...' de Gouden Leeuw op het filmfestival van Venetië en was er een grote ovatie in het Teatro Valle in Rome voor Checovs productie van 'The Cherry Orchard'. Voor melodrama ensceneerde hij, na het succes van 'Il Trovatore' en 'Le nozze di Figaro' in 1964, in hetzelfde jaar 'Don Carlo' in het Teatro dell'Opera in Rome.

Na de contrasterende verfilming van Camus' 'The Stranger' en verschillende successen in het theater, voltooide Visconti zijn project van een Germaanse trilogie met 'The Fall of the Gods' (1969), 'Death in Venice' (1971) en 'Ludwig' (1973).

Tijdens het maken van 'Ludwig' krijgt de regisseur een beroerte. Hij raakt verlamd aan zijn linkerbeen en -arm, maar dit is niet genoeg om zijn artistieke activiteit te belemmeren, die hij onversaagd en met grote wilskracht voortzet. Hij zal 'Manon Lescaut' maken voor het Festival dei Due Mondi in Spoleto en 'Old Time' van Pinter, beide in 1973, en voor de bioscoop,Gruppo di famiglia in un interno' (scenario van Suso Cecchi D'Amico en Enrico Medioli), en tenslotte 'L'innocente', zijn laatste twee films.

Hij stierf op 17 maart 1976, zonder het door hem altijd gekoesterde project van een film over Marcel Prousts 'De zoektocht naar de verloren tijd' te hebben kunnen achterlaten.