Biografie - De kwelling van poëzie

De Turkse dichter Nazim Hikmet werd geboren in Thessaloniki (nu deel van Griekenland) op 20 november 1902. Zijn vader, Nazim Hikmet Bey, is een staatsambtenaar, zijn moeder, Aisha Dshalia, een schilderes. Hij studeerde eerst Frans in Istanbul, Turkije, schreef zich daarna in aan de Marine Academie, maar moest die verlaten vanwege gezondheidsproblemen.

Zoals hij zelf bekent in zijn gedicht 'Autobiografie' (1962), begon hij met dichten toen hij pas veertien jaar oud was en introduceerde hij voor het eerst vrije verzen in de Turkse poëtische taal. Zijn passie voor poëzie werd hem doorgegeven door zijn grootvader van vaderskant, die naast pasja en gouverneur van verschillende provincies ook schrijver en dichter was in de Ottomaanse taal.

Tijdens de onafhankelijkheidsoorlog in Anatolië koos hij de kant van Kemal Ataturk, maar raakte gedesillusioneerd over de nationalistische idealen. Hij sloot zich aan bij de communistische partij en begon een carrière als leraar in Oost-Turkije. Helaas werd hij in 1922 veroordeeld wegens marxisme en koos hij voor vrijwillige ballingschap in Rusland. Het was onmogelijk voor hem om in zijn vaderland te blijven, waar hij het voorwerp was van sterke vijandigheid tegenovervanwege zijn publieke veroordeling van de massamoorden die in 1915-1922 in Armenië plaatsvonden. In Rusland veranderde zijn leven radicaal: hij schreef zich in aan de Arbeidersuniversiteit van het Oosten en studeerde aan de faculteit Sociologie.

Dankzij zijn universitaire studies kwam hij in contact met de grote Russische dichters en schrijvers en leerde hij zelfs een van zijn leermeesters kennen: de dichter Majakovski. Tijdens zijn verblijf in Rusland trouwde hij, maar het huwelijk was van korte duur en werd nietig verklaard na zijn terugkeer naar Turkije in 1928. Hij slaagde erin terug te keren naar zijn vaderland, dankzij de algemene amnestie. Het klimaat van vervolging, echter, datDe cirkel wordt steeds zwaarder en aangezien de Communistische Partij illegaal is verklaard, laat de Turkse staat geen kans onbenut om haar te arresteren met futiele motieven zoals het plaatsen van illegale posters als voorwendsel.

In de periode 1928-1936 bracht Nazim Hikmet ongeveer vijf jaar door in de gevangenis, waarin hij niet minder dan vijf dichtbundels en vier lange gedichten schreef. In deze periode diversifieerde zijn literaire interesse en schreef hij naast poëzie ook romans en toneelstukken, en werkte hij samen met een aantal kranten als journalist en proeflezer. Komedieswerk, zelfs als boekbinder, om zijn (weduwe) moeder, zijn tweede vrouw en haar kinderen te onderhouden.

In 1938 werd Hikmet gearresteerd op beschuldiging van het aanzetten van de Turkse marine tot opstand met zijn gedichten. Het schijnt namelijk dat de matrozen graag zijn gedicht "Het epos van Sherok Bedrettini" lazen, dat verhaalt over de opstand van de boeren tegen het Ottomaanse Rijk in 1500. De straf is zwaar: maar liefst achtentwintig jaar gevangenis. Hij blijft veertien lange jaren in de gevangenis, waarinNazim Hikmet's boeken worden over de hele wereld vertaald en zijn faam als dichter groeit overal, behalve in zijn thuisland, waar, zoals hij helaas toegeeft, zijn gedichten nooit het daglicht zullen zien in hun oorspronkelijke taal.

Een internationale commissie, waaronder Jean Paul Sartre en Pablo Picasso, riep op tot zijn vrijlating. De dichter zette zijn harde strijd tegen de Turkse regering voort en ging 18 dagen in hongerstaking, waarna hij een hartaanval kreeg. Tijdens zijn gevangenschap scheidde hij van zijn tweede vrouw en trouwde met een vertaalster.Dankzij de voorspraak van de internationale commissie werd hij in 1949 vrijgelaten uit de gevangenis, maar hij werd het slachtoffer van twee moordaanslagen, waardoor hij opnieuw naar Moskou moest vluchten. Al deze woede tegen Hikmet, die de staat zelfs naar de frontlinie probeerde te sturen ondanks zijn slechte gezondheid na een hartaanval, staat in contrast met de erkenning die hij kreeg van deinternationale prijzen, waaronder de 'World Peace Council prize'; hij werd ook genomineerd voor de Nobelprijs voor de Vrede in 1950.

Hikmet's laatste ontsnapping naar het buitenland is bijna een avonturenroman: hij vertrekt in een klein bootje vanuit Istanbul, maar terwijl hij probeert de Bosporus over te steken komt hij vast te zitten in een sneeuwstorm. Toevallig weet hij de aandacht te trekken van een Bulgaars schip door zijn naam te roepen. Maar hoewel het schip aangeeft dat het hem heeft gezien, doet het geen poging om hem te redden. Nazim wanhoopt bijna dat hij gered zal worden,Als het schip nadert en hem aan boord laat, wordt hij in de hut van de kapitein geconfronteerd met een poster met zijn foto en de woorden 'Red Nazim Hikmet'. De kapitein had toen enige tijd de tijd genomen om hem te redden, om vervolgens van de regering in Boekarest te horen te krijgen wat hij moest doen.

Hij verhuisde dus terug naar Moskou. Turkije ontnam hem ondertussen zijn staatsburgerschap. Het was Polen dat hem een nieuw staatsburgerschap gaf, dankzij het bestaan van een oude voorouder van wie, volgens Nazim, zijn rode haar afkomstig was. Terug in Moskou in 1960, scheidde hij van zijn derde vrouw om te trouwen met de zeer jonge Vera Tuljakova.

Nazim Hikmet stierf aan een hartaanval op 3 juni 1963. In 2002, op de honderdste verjaardag van zijn geboorte, gaf de Turkse regering hem, dankzij een petitie ondertekend door meer dan een half miljoen burgers, eindelijk het staatsburgerschap terug dat hem in 1951 was afgenomen.