Βιογραφία - Η τέχνη της απόσχισης

• Έργα του Klimt

Τα εκλεπτυσμένα, υπαινικτικά, αισθησιακά σχέδια και πίνακες του Gustav Klimt, γεμάτα πολιτισμένες αναφορές, είναι πυκνά υποβλητικά έργα που συμπυκνώνουν και μεταδίδουν την ατμόσφαιρα της Βιέννης της "Belle Epoque", της Βιέννης του Freud, του Gustav Mahler και του Schönberg. Μια υποβλητική και αξέχαστη ηχώ που μένει αποτυπωμένη μόλις δει κανείς έστω και ένα κομμάτι του έργου αυτού του μεγαλειώδους καλλιτέχνη.

Γιος του Ερνστ Κλιμτ, χρυσοχόου και χαράκτη, και της Άννα Φιούστερ, Βιεννέζας από ταπεινό κοινωνικό περιβάλλον, ο Γκούσταβ γεννήθηκε στις 14 Ιουλίου 1862 στο Μπουαμγκάρτεν, κοντά στη Βιέννη. Σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών άρχισε να φοιτά στη Σχολή Τεχνών και Χειροτεχνίας της πρωτεύουσας, όπου είχε τη δυνατότητα να μελετήσει τις διάφορες τεχνικές που χρησιμοποιούνταν στην πιο κλασική τέχνη, όπως η τοιχογραφία και το ψηφιδωτό, αλλά και να έρθει σε επαφή με τηντις πιο καινοτόμες ζυμώσεις της στιγμής.

Τον συνόδευε ο αδελφός του Ernst, ο οποίος εργάστηκε μαζί του μέχρι το θάνατό του το 1892, έτος κατά το οποίο το Υπουργείο Πολιτισμού και Παιδείας ανέθεσε στον Klimt και τον Franz Matsch (επίσης συμφοιτητή του) να διακοσμήσουν ορισμένες από τις αίθουσες του Πανεπιστημίου της Βιέννης.

Ξεκίνησε επίσημα την καριέρα του ως καλλιτέχνης με την παραγωγή εικαστικών διακοσμήσεων για διάφορα δημόσια κτίρια και σύντομα έγινε ο κληρονόμος του Χανς Μάκαρτ (1840-1884). Η διακόσμηση της Μεγάλης Αίθουσας του Πανεπιστημίου της Βιέννης, με θέμα τη Φιλοσοφία, την Ιατρική και το Δίκαιο (Στελέχη ΔΕΠ) που εκτέλεσε ο Κλιμτ μεταξύ 1900 και 1903, προκάλεσαν σκληρή κριτική από τις αρχές της Βιέννης, οι οποίες διαμαρτυρήθηκαν για το ερωτικό περιεχόμενο και την πρωτοφανή συνθετική προσέγγιση των πινάκων. Ομοίως, η μεγάλη διακοσμητική ζωφόρος του Μαξ Κλίνγκερ για την αίθουσα του μνημείου του Μπετόβεν το 1902 θεωρήθηκε άσεμνη. Τα σκάνδαλα αυτά σηματοδότησαν το τέλος της καριέρας του Κλιμτ.επίσημος του Klimt.

Αλλά ο Γκούσταβ Κλιμτ δεν πτοήθηκε ποτέ: ήδη από το 1897, σε μια κρίση επανάστασης, είχε ιδρύσει το κίνημα της Βιεννέζικης Απόσυρσης, με τον καλλιτέχνη να ωριμάζει οριστικά τη δική του θέση, που χαρακτηριζόταν από την εξέγερση ενάντια στους επίσημους κανόνες και μια εξέγερση γενεών που είχε σκοπό να απελευθερώσει την τέχνη από τον φόρο τιμής στις συμβάσεις.

Όπως έγραψε ο ίδιος ο Κλιμτ, σε επιστολή του προς το "Kunstlerhaus" (το "Σπίτι του Καλλιτέχνη", στο οποίο ανήκε η δομή του συλλόγου καλλιτεχνών της Βιέννης και η επίσημη οργάνωση των εκθέσεων), στόχος του ήταν να " να φέρει τη βιεννέζικη καλλιτεχνική ζωή σε ζωτική σχέση με την ανάπτυξη της ξένης τέχνης και να προσφέρει εκθέσεις καθαρά καλλιτεχνικού χαρακτήρα απαλλαγμένες από τις απαιτήσεις της αγοράς "Ο όρος "Secession" είναι δανεισμένος από τη ρωμαϊκή ιστορία και αναφέρεται στη μέθοδο αγώνα που χρησιμοποιούσαν οι πληβείοι για να αποκτήσουν ίσα δικαιώματα έναντι των πατρικίων, τη "secessio plebis". Έγινε ένας μοντέρνος όρος για την εξέγερση των νέων καλλιτεχνών ενάντια στον συντηρητισμό της προηγούμενης γενιάς.

Ο Κλιμτ, χρησιμοποιώντας τις διακοσμητικές καινοτομίες της "Art Nouveau", ενός κινήματος που συνδέεται κυρίως με τις εφαρμοσμένες τέχνες, των οποίων έγινε ο μεγαλύτερος εκπρόσωπος στον τομέα της ζωγραφικής, ανέπτυξε ένα πλούσιο και πολύπλοκο ύφος, συχνά εμπνευσμένο από τη σύνθεση των βυζαντινών ψηφιδωτών, τα οποία μελέτησε στη Ραβέννα. Σε ένα πιο θεωρητικό επίπεδο, ωστόσο, ήταν θέμα ανοίγματος των συνόρων στο πνεύμα της εποχής πουταυτίστηκε κυρίως με τη συμβολιστική τέχνη, η οποία είχε έντονη ερωτική χροιά.

Μακριά από τα πρωτοποριακά ρεύματα της ζωγραφικής εκείνης της εποχής και σε επαφή με τις πιο καινοτόμες πτυχές της αρχιτεκτονικής και του σχεδιασμού του 20ού αιώνα, ο Κλιμτ ήταν υποστηρικτής των νέων καλλιτεχνών, όπως ο Όσκαρ Κοκόσκα και ο Έγκον Σίλε (οι οποίοι παρουσιάστηκαν στους Βιεννέζους στην Kunstschau του 1908 και στην Kunstschau του 1909 αντίστοιχα).

Ο Γκούσταβ Κλιμτ πέθανε στις 6 Φεβρουαρίου 1918 από αποπληξία. Μεταξύ των πιο γνωστών έργων του είναι "Το φιλί", ένας πίνακας σε λάδι σε καμβά που εκτέθηκε στη Βιέννη - και "Η αγκαλιά", που δημιουργήθηκε μεταξύ 1905 και 1909.

Έργα του Klimt

Ακολουθούν αναλυτικοί σύνδεσμοι για ορισμένα σημαντικά ή διάσημα έργα του Αυστριακού καλλιτέχνη:

• Μύθος (1883)
• Ειδύλλιο (1884)
• Το εσωτερικό του παλιού θεάτρου Burgtheater (1888)
• Πορτρέτο της Sonja Knips (1889)
• Αγάπη (1895)
• Μουσική Ι (1895)
• Το γλυπτό (1896)
• Η τραγωδία (1897)
• Pallas Athena (1898)
• Nuda Veritas (1899)
• Φιλοσοφία (διακοσμητικός πίνακας) (1899-1907)
• Το αγρόκτημα Birch (1900)
• Judith I (1901)
• Χρυσόψαρο (1902)
• Πορτρέτο της Emilie Flöge (1902)
• Beechwood I (1902)
• Γέφυρα Μπετόβεν (1902)
• Hope I και Hope II (1903, 1907)
• Το φιλί (1907-1908)
• Οι τρεις ηλικίες της γυναίκας (1905)
• Πορτρέτο της Adele Bloch-Bauer (1907)
• Το Δέντρο της Ζωής (1905-1909)