Βιογραφία - Ένα υπέροχο ποιητικό ταξίδι

Ο Σαλβατόρε Κουασιμόδο γεννήθηκε στη Μόντικα, στην επαρχία της Ραγκούσα, στις 20 Αυγούστου 1901 και πέρασε τα παιδικά του χρόνια σε μικρές πόλεις της Σικελίας ακολουθώντας τον πατέρα του Γκαετάνο, σταθμάρχη των κρατικών σιδηροδρόμων. Μετά τον τρομερό σεισμό του 1908, μετακόμισε στη Μεσσήνη, όπου ο πατέρας του κλήθηκε να αναδιοργανώσει τον τοπικό σταθμό: αρχικά τα βαγόνια του τρένου ήταν το σπίτι τους, καθώςσυνέβη σε πολλούς άλλους επιζώντες.

Αυτή η τραγική και πρώιμη εμπειρία του πόνου θα αφήσει βαθιά σημάδια στην ψυχή του ποιητή.

Στην πόλη των Στενών, ο Salvatore Quasimodo ολοκλήρωσε τις σπουδές του μέχρι να αποφοιτήσει το 1919 από το Τεχνικό Ινστιτούτο "A. M. Jaci", τμήμα φυσικής και μαθηματικών. Ένα γεγονός θεμελιώδους σημασίας για την ανθρώπινη και καλλιτεχνική του διαμόρφωση χρονολογείται από εκείνη την εποχή: η έναρξη της ισόβιας συνεργασίας του με τους Salvatore Pugliatti και Giorgio La Pira.

Κατά τη διάρκεια των χρόνων της Μεσσήνης, ο Κουασιμόδος άρχισε να γράφει στίχους που δημοσίευσε σε τοπικά συμβολιστικά περιοδικά.

Μετά την αποφοίτησή του, μόλις 18 ετών, ο Κουασιμόδος εγκατέλειψε τη Σικελία, με την οποία διατηρούσε έναν οιδιπόδειο δεσμό, και εγκαταστάθηκε στη Ρώμη.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, συνέχισε να γράφει στίχους και σπούδασε λατινικά και ελληνικά στον Μονσινιόρ Ραμπόλα ντελ Τιντάρο στο κράτος του Βατικανού.

Το 1926 προσλήφθηκε στο Υπουργείο Δημοσίων Έργων και τοποθετήθηκε στους Πολιτικούς Μηχανικούς στο Ρέτζιο Καλάμπρια. Η εργασία του ως τοπογράφου, η οποία ήταν κουραστική για τον ίδιο και εντελώς άσχετη με τα λογοτεχνικά του ενδιαφέροντα, φάνηκε ωστόσο να τον απομακρύνει όλο και περισσότερο από την ποίηση και, ίσως για πρώτη φορά, έπρεπε να θεωρήσει ότι οι ποιητικές του φιλοδοξίες ναυάγησαν για πάντα.

Ωστόσο, η επαναπροσέγγιση με τη Σικελία, η επανάληψη των επαφών με τους φίλους της Μεσσήνης της πρώιμης νιότης του και, πάνω απ' όλα, η αναζωπύρωση της φιλίας του με τον Salvatore Pugliatti, διακεκριμένο νομικό και καλό γνώστη της ποίησης, θα αναζωπυρώσουν την αδρανή θέληση και θα κάνουν τον Κουασιμόδο να ασχοληθεί με τους στίχους της ρωμαϊκής δεκαετίας, να τους αναθεωρήσει και να προσθέσει νέους.

Έτσι, ο πρώτος πυρήνας του "Acque e terre" γεννήθηκε στο πλαίσιο της Μεσσήνης. Το 1929, πήγε στη Φλωρεντία, όπου ο κουνιάδος του Elio Vittorini τον εισήγαγε στο περιβάλλον της "Solaria", συστήνοντάς τον στους λογοτεχνικούς του φίλους: από τον Alessandro Bonsanti μέχρι τον Arturo Loira, την Gianna Manzini και τον Eugenio Montale, οι οποίοι σύντομα συνειδητοποίησαν το ταλέντο του νεαρού Σικελιανού. Ακριβώς για τις εκδόσεις της "Solaria" (που είχεδημοσίευσε μερικά από τα ποιήματα του Κουασιμόδου), το "Acque e terre", το πρώτο βιβλίο στην ποιητική ιστορία του Κουασιμόδου, εκδόθηκε το 1930 και έτυχε ενθουσιώδους υποδοχής από τους κριτικούς, οι οποίοι χαιρέτισαν τη γέννηση ενός νέου ποιητή.

Το 1932, ο Quasimodo κέρδισε το βραβείο Antico Fattore, που χρηματοδοτήθηκε από το περιοδικό και την ίδια χρονιά, το "Oboe sommerso" εκδόθηκε από το "circoli". Το 1934, μετακόμισε στο Μιλάνο, μια πόλη που έμελλε να σηματοδοτήσει μια ιδιαίτερα σημαντική καμπή στη ζωή του, όχι μόνο καλλιτεχνικά. Καλωσορίσθηκε στην ομάδα "corrente" και βρέθηκε στο επίκεντρο ενός είδους λογοτεχνικής κοινωνίας, της οποίας μέλη ήταν οι ποιητές,μουσικοί, ζωγράφοι, γλύπτες.

Το 1936, δημοσίευσε το "Erato e Apòllion" με τον G. Scheiwiller, με το οποίο τερματίστηκε η ερμητική φάση της ποίησής του. Το 1938, εγκατέλειψε τη δουλειά του στους Πολιτικούς Μηχανικούς και άρχισε τη εκδοτική του δραστηριότητα ως γραμματέας του Cesare Zavattini, ο οποίος αργότερα τον έβαλε στη συντακτική ομάδα της εβδομαδιαίας εφημερίδας "Il Tempo". Το 1938 εκδόθηκε η πρώτη του σημαντική ανθολογική συλλογή "Poesie", με ένα δοκίμιοεισαγωγή από τον Oreste Macrì, η οποία παραμένει από τις θεμελιώδεις συνεισφορές της κριτικής του Quasimodo. Στο μεταξύ, ο ποιητής συνεργάζεται με το κύριο περιοδικό του ερμητισμού, τη φλωρεντινή "letteratura".

Το 1939-40 ο Κουασιμόδος ολοκλήρωσε τη μετάφραση των ελληνικών λυρικών ποιημάτων που κυκλοφόρησε το 1942, η οποία, λόγω της αξίας της ως πρωτότυπο δημιουργικό έργο, θα επανεκδοθεί αργότερα και θα αναθεωρηθεί αρκετές φορές. Το 1942 εκδόθηκε επίσης το "Ed è subito sera".

Το 1941, του παραχωρήθηκε η έδρα της Ιταλικής Φιλολογίας στο Ωδείο "Giuseppe Verdi" του Μιλάνου για τη σαφή φήμη του. Ο Quasimodo δίδαξε μέχρι το έτος του θανάτου του.

Κατά τη διάρκεια του πολέμου, παρά τις χίλιες δυσκολίες, ο Κουασιμόδος συνέχισε να εργάζεται σκληρά: ενώ συνέχισε να γράφει στίχους, μετέφρασε αρκετά Carmina του Κάτουλλου, τμήματα της Οδύσσειας, το Άνθος των Γεωργικών, το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο, την Έπιδος Rex του Σοφοκλή (έργα που θα έβλεπαν το φως της δημοσιότητας μετά την απελευθέρωση). Ο Κουασιμόδος θα συνέχιζε αυτή τη δραστηριότητα ως μεταφραστής και τα επόμενα χρόνια,παράλληλα με τη δική του παραγωγή και με εξαιρετικά αποτελέσματα, χάρη στην εκλεπτυσμένη εμπειρία του ως συγγραφέα. Οι πολυάριθμες μεταφράσεις του περιλαμβάνουν: Ruskin, Αισχύλο, Σαίξπηρ, Μολιέρο, καθώς και Cummings, Neruda, Aiken, Ευριπίδη, Eluard (ο τελευταίος δημοσιεύτηκε μετά θάνατον).

Το 1947 εκδόθηκε η πρώτη μεταπολεμική συλλογή του, "Giorno dopo giorno" (Μέρα με τη μέρα), ένα βιβλίο που σηματοδότησε μια καμπή στην ποίηση του Κουασιμόδου. Η ποίηση του Κουασιμόδου ξεπερνά σχεδόν πάντα το εμπόδιο της ρητορικής και στέκεται σε υψηλότερο επίπεδο από την αντίστοιχη ευρωπαϊκή ποίηση εκείνων των χρόνων. Ο ποιητής, ευαίσθητος στην ιστορική εποχή στην οποία ζει, αγκαλιάζει κοινωνικά και ηθικά θέματα και κατά συνέπεια διαφοροποιεί το ύφος του.Το ποίημα που συμβολίζει αυτό το σημείο καμπής, το οποίο ανοίγει και τη συλλογή, είναι το "Alle fronde dei salici".

Το 1949 εκδόθηκε το "La vita non è un sogno" (Η ζωή δεν είναι όνειρο), εμπνευσμένο ακόμα από το κλίμα της Αντίστασης.

Το 1950 ο Κουασιμόδος τιμήθηκε με το βραβείο San Babila και το 1953 με το βραβείο Etna-Taormina μαζί με τον Ντύλαν Τόμας. Το 1954 κυκλοφόρησε το βιβλίο "Il falso e vero verde", ένα βιβλίο κρίσης, με το οποίο ξεκίνησε μια τρίτη φάση της ποίησης του Κουασιμόδου, που αντανακλούσε το αλλαγμένο πολιτικό κλίμα. Από τα προπολεμικά και μεταπολεμικά θέματα, πέρασε σταδιακά σε αυτά του καταναλωτισμού, της τεχνολογίας, του νεοκαπιταλισμού, χαρακτηριστικά εκείνης της περιόδου."πολιτισμός του ατόμου" που ο ποιητής καταγγέλλει καθώς αναδιπλώνεται στον εαυτό του και αλλάζει για άλλη μια φορά τα ποιητικά του όργανα. Η γλώσσα γίνεται και πάλι πολύπλοκη, πιο τραχιά και προκαλεί αμηχανία σε όσους θα ήθελαν ο ποιητής να είναι πάντα ο ίδιος. Το 1958 εκδόθηκε μια ανθολογία μεταπολεμικής ιταλικής ποίησης- την ίδια χρονιά έκανε ένα ταξίδι στην ΕΣΣΔ κατά τη διάρκεια του οποίου εντυπωσιάστηκε από τηνκαρδιακή προσβολή, την οποία ακολούθησε μακρά παραμονή στο νοσοκομείο Botkin της Μόσχας.

Στις 10 Δεκεμβρίου 1959, στη Στοκχόλμη, ο Salvatore Quasimodo έλαβε το βραβείο Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας Μετά το βραβείο Νόμπελ ακολούθησαν πολλά συγγράμματα και άρθρα σχετικά με το έργο του, με περαιτέρω αύξηση των μεταφράσεων. Το 1960, το Πανεπιστήμιο της Μεσσήνης του απένειμε τιμητικό πτυχίο καθώς και τιμητική υπηκοότητα από τον ίδιο δήμο.

Το τελευταίο του έργο, το "Give and Take", χρονολογείται από το 1966: πρόκειται για μια συλλογή που αποτελεί έναν απολογισμό της ζωής του, σχεδόν μια πνευματική διαθήκη (ο ποιητής θα πέθαινε μόλις δύο χρόνια αργότερα). Το 1967, το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης του απένειμε τιμητικό δίπλωμα.

Υποφέροντας από εγκεφαλικό επεισόδιο στο Αμάλφι, όπου προήδρευε ενός βραβείου ποίησης, ο Κουασιμόδος πέθανε στις 14 Ιουνίου 1968, μέσα στο αυτοκίνητο που τον συνόδευε στη Νάπολη.

Τα έργα του νομπελίστα ποιητή έχουν μεταφραστεί σε σαράντα γλώσσες και μελετώνται σε όλες τις χώρες του κόσμου.