Wasifu • Kanuni za kanuni

Niccolò Machiavelli, mwandishi wa Kiitaliano, mwanahistoria, mwanasiasa na mwanafalsafa, bila shaka ni mmoja wa wahusika muhimu zaidi katika historia ya fasihi. Mawazo yake yameacha alama isiyofutika katika uwanja wa utafiti wa shirika la kisiasa na kisheria, shukrani, haswa, kwa ufafanuzi wa mawazo ya kisiasa ambayo yalikuwa ya asili sana kwa wakati huo, ufafanuzi ambao ulimpelekea kukuza utengano wazi, juu ya kiwango cha mazoezi, siasa kutoka kwa maadili.

Alizaliwa Florence mwaka wa 1469 kutoka kwa familia ya kale lakini iliyoharibika, tangu ujana wake alifahamu vitabu vya kale vya Kilatini. Alianza kazi yake ndani ya serikali ya jamhuri ya Florentine baada ya kuanguka kwa Girolamo Savonarola. Alichaguliwa Gonfalonier Pier Soderini, kwanza akawa katibu wa chansela ya pili na, baadaye, katibu wa baraza la kumi. Alifanya misheni tete ya kidiplomasia kwenye mahakama ya Ufaransa (1504, 1510-11), Holy See (1506) na mahakama ya kifalme ya Ujerumani (1507-1508), ambayo ilimsaidia sana kusitawisha mfumo wake wa mawazo; zaidi ya hayo, alidumisha mawasiliano rasmi kati ya vyombo vya serikali kuu na mabalozi na maafisa wa jeshi wanaohusika katika mahakama za kigeni au katika eneo la Florentine.

Kama ilivyobainishwa na mwanahistoria mkuu wa fasihi wa karne ya kumi na tisa Francesco De Sanctis,Machiavelli na sayansi yake ya kisiasa ana nadharia ya ukombozi wa mwanadamu kutoka kwa mvuto wa mambo ya ajabu na ya ajabu yaliyoundwa na wenye nguvu, sio tu kwa sababu anachanganya dhana ya utoaji wa hali ya juu (au Bahati) ambayo inasimamia mambo ya binadamu na dhana ya mwanadamu muumbaji wa historia ( shukrani kwa nguvu ya roho yake na akili yake), lakini juu ya yote kwa sababu dhana ya utii kwa "auctoritates", ambao huandaa na kuagiza kila kitu (pamoja na, bila shaka, kutunga sheria), anabadilisha mbinu ambayo inazingatia. uchunguzi wa ukweli katika "ukweli wa ufanisi", kama inavyofafanuliwa na mwandishi. Kushuka kwenye uwanja wa mazoezi, kwa hivyo, anapendekeza kwamba badala ya ile inayoitwa "maadili", seti ya sheria za kufikirika ambazo mara nyingi na kwa hiari hupuuzwa na watu binafsi, sheria za mazoezi ya kila siku ya kisiasa lazima zibadilishwe, ambazo hazina chochote. kufanya na maadili, nini cha kufanya, angalau kwa maadili ya kidini. Na lazima izingatiwe kwamba wakati Machiavelli anaandika, maadili yanatambuliwa kwa usahihi karibu na maadili ya kidini, kwani wazo la maadili ya kidunia bado liko mbali sana na kuonekana.

Kwa upande mwingine, katika kiwango cha tafakari ya kitaasisi, Machiavelli anachukua hatua zaidi mbele kwa kuzingatia mantiki ya wakati wake, shukrani kwa ukweli kwamba dhana ya ugomvi inachukua nafasi ya ile ya kisasa.na pana zaidi ya Serikali, ambayo, kama aonyeshavyo mara nyingi katika maandishi yake, lazima itenganishwe kwa uthabiti na mamlaka ya kidini. Kwa hakika, Nchi inayostahili jina hilo na ambayo inataka kutenda kwa uthabiti na mantiki mpya iliyowekwa na Florentine, haikuweza kuweka chini hatua yake kwa sheria zilizowekwa na mamlaka ambayo inawashusha, kwa kusema, "kutoka juu". Kwa njia ya ushupavu sana, Machiavelli anafikia kusema, hata kama ni kweli kwa njia isiyokomaa na ya kiinitete, kwamba badala yake ni Kanisa ambalo lazima liwe chini ya Serikali...

Ni muhimu ili kusisitiza juu ya ukweli kwamba tafakari za Machiavelli daima huchota "humus" yao na raison d'être yao kuanzia uchambuzi wa kweli wa ukweli, kwani wanajionyesha kwa macho ya chuki na bila ubaguzi. Hiyo ni, inasemekana zaidi, juu ya uzoefu wa kila siku. Ukweli huu wa kweli na maisha haya ya kila siku huathiri mkuu na msomi, kwa hivyo kutoka kwa maoni ya kibinafsi, "kama mwanadamu", na kutoka kwa maoni ya kisiasa kwa ujumla, "kama mtawala". Hii ina maana kwamba kuna vuguvugu maradufu katika uhalisia, lile la maisha duni ya kila siku na lile la ukweli wa kisiasa, hakika tata zaidi na mgumu zaidi kuelewa.

Kwa vyovyote vile, ni misheni za kidiplomasia nchini Italia ndizo zinazompa fursa ya kufahamiana.baadhi ya Wakuu na kuangalia kwa karibu tofauti katika serikali na mwelekeo wa kisiasa; hasa, anapata kujua na kufanya kazi kwa Cesare Borgia na katika tukio hili anaonyesha kupendezwa na werevu wa kisiasa na ngumi ya chuma iliyoonyeshwa na mtawala huyo (ambaye hivi karibuni alikuwa ameanzisha uwanja wa kibinafsi unaozingatia Urbino).

Kuanzia kwa usahihi kutoka kwa hili, baadaye katika maandishi yake mengi ataelezea uchambuzi wa kweli wa kisiasa wa hali ya wakati wake, akilinganisha na mifano iliyochukuliwa kutoka kwa historia (haswa kutoka kwa ile ya Kirumi).

Kwa mfano, katika kazi yake maarufu zaidi, "The Prince" (iliyoandikwa katika miaka ya 1513-14, lakini iliyochapishwa tu mnamo 1532), anachambua aina mbalimbali za wakuu na majeshi, akijaribu kuelezea. sifa zinazohitajika kwa mkuu kushinda na kudumisha serikali, na kupata msaada wa heshima wa raia wake. Shukrani kwa uzoefu wake usio na thamani, anaelezea sura ya mtawala bora, anayeweza kushikilia serikali yenye nguvu na kukabiliana kwa mafanikio na mashambulizi ya nje na maasi ya raia wake, bila kufungwa sana na masuala ya maadili lakini tu na tathmini za kweli za kisiasa. Kwa mfano, ikiwa "ukweli halisi wa jambo" unajidhihirisha kama vurugu na kutawaliwa na mapambano, mkuu atalazimika kujilazimisha kwa nguvu.

Hukumu,zaidi ya hayo, ni kwamba ni bora kuogopwa kuliko kupendwa. Bila shaka, kwa kweli ingehitajika kupata vitu vyote viwili, lakini, kulazimika kuchagua (kwa kuwa ni ngumu kuchanganya sifa hizi mbili), nadharia ya kwanza ni salama zaidi kwa mkuu. Kwa mujibu wa Machiavelli, kwa hiyo, mkuu anapaswa kupendezwa tu na mamlaka na kujisikia amefungwa tu na sheria hizo (zilizochukuliwa kutoka kwa historia) zinazoongoza hatua za kisiasa kwa mafanikio, kushinda vikwazo visivyotabirika na visivyoweza kuhesabiwa vilivyowekwa na Bahati.

Hata mwandishi aliweza kujituma kama mwanasiasa, kwa bahati mbaya si kwa bahati kubwa. Tayari mnamo 1500, wakati alikuwa katika korti ya Cesare Borgia, kwenye hafla ya kambi ya jeshi, alielewa kuwa mamluki wa kigeni walikuwa dhaifu kuliko wale wa Italia. Kisha akapanga wanamgambo maarufu ambao walihakikisha ulinzi wa kizalendo wa wema wa kawaida wa Jamhuri ya Florence (alikuwa msimamizi wa kuandaa ulinzi wa kijeshi wa Florence kutoka 1503 hadi 1506). Lakini wanamgambo hao walishindwa katika hatua yake ya kwanza mnamo 1512 dhidi ya askari wa miguu wa Uhispania huko Prato, na kwa hivyo hatima ya Jamhuri na kazi ya Machiavelli inaamuliwa. Baada ya mwisho wa Jamhuri ya Florence, Medici ilipata tena mamlaka juu ya Florence kwa msaada wa Wahispania na Holy See na Machiavelli walifutwa kazi.

Mnamo 1513, baada ya njama iliyoshindwa, anakujakukamatwa na kuteswa isivyo haki. Muda mfupi baada ya kuchaguliwa kwa Papa Leo X (wa familia ya Medici), hatimaye alipewa uhuru wake. Kisha alistaafu kwa Sant'Andrea, kwenye mali yake. Katika aina hiyo ya uhamisho aliandika kazi zake muhimu zaidi. Baadaye, licha ya jitihada za kupata upendeleo wa watawala wake wapya, anashindwa kupata cheo kama cha wakati uliopita katika serikali mpya. Alikufa mnamo Juni 21, 1527.

Kati ya kazi zingine za mwanafikra mkuu, hadithi fupi "Belphegor" na ucheshi maarufu "La Mandragola" pia zinapaswa kuhesabiwa, kazi bora mbili zinazotufanya tujute. ukweli kwamba Machiavelli hakuwahi kujitolea kwenye ukumbi wa michezo.

Hata leo, hata hivyo, tunapozungumza juu ya "Machiavelism" tunamaanisha, sio sawa kabisa, mbinu ya kisiasa ambayo inatafuta, bila kuheshimu maadili, kuongeza nguvu na ustawi wa mtu, ambayo motto maarufu ( ambayo Machiavelli inaonekana hakuwahi kuyatamka), "mwisho unahalalisha njia".